Γκέλη Ντηλιά: Αν ανθρωπιά σημαίνει ρίσκο ζωής, έχω επιβιώσει από πολλές ακραίες πιθανότητες

Συνέντευξη στην Κάλλια Βαβουλιώτη

H Γκέλη Ντηλιά, ποιήτρια και συγγραφέας εγκληματολογικού περιεχομένου, καθηγήτρια αγγλικών και εθελόντρια καθηγήτρια σε σωφρονιστικά καταστήματα, αποτελεί περίπτωση χαρισματικής πένας που συγχρόνως στηρίζει το έργο της με τον τρόπο ζωής της. Αφοπλιστικά ειλικρινής και λίγο πριν ετοιμαστεί να βρεθεί στην Αθήνα από το Ναύπλιο όπου και ζει για την μεγάλη παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου της "Άγιοι στην Κόλαση", η συγγραφέας εξομολογείται στο Pause τα μεγάλα της μυστικά- της συγγραφής και όχι μόνο.

 Έχετε κατά το παρελθόν γράψει με ψευδώνυμο όπως έχετε αναφέρει σε προγενέστερη συνέντευξη σας. Αινείας Γ.Ν και Αγγελική Ι. Βολιώτη . Πιστεύετε ότι η λογοτεχνία και η Ποίηση ακόμα και σήμερα θέτουν έναν περιορισμό στην έκφραση των γυναικών σε σχέση με την ελευθερία λόγου που ενδεχομένως έχει ένας άνδρας;


Δεν πιστεύω ότι έχει να κάνει με κάτι περιοριστικό της έκφρασης των φύλων, αλλά με την καλλιέργεια μυστηρίου γύρω από την ταυτότητα. Σε κάθε περίπτωση συγγραφείς, όπως η Φερράντε, ανήκουν στους ευπώλητους ακριβώς επειδή κανείς δεν γνωρίζει ποιοι είναι. Θα έλεγα πως είναι ένα πολύ καλό διαφημιστικό κόλπο.

 

 

Γνωρίζοντας την εθελοντική σας δράση στις Φυλακές ως εθελόντρια καθηγήτρια Αγγλικών, και έχοντας αντλήσει ερεθίσματα από αυτή σας τη δράση με αποτέλεσμα την σπουδαία ποιητική συλλογή « Το στίγμα των βάλτων» Ποιήματα της Φυλακής από τις εκδ. ΑΩ αλλά και το νέο σας βιβλίο «Άγιοι στην Κόλαση» πόσο εύκολο είναι να κατανοήσει ένας απλός πολίτης τη ζωή ενός έγκλειστου και περισσότερο πώς μπορεί ένας συγγραφέας να μπει στα παπούτσια ενός ανθρώπου που βρίσκεται σε αυτή τη θέση ;

Στους απλούς πολίτες αρέσει υπερβολικά η κλειδαρότρυπα. Αν παρατηρήσουμε τι είδους σίριαλ και ταινίες παρακολουθούν, τι ακούνε και τι διαβάζουν γενικώς, έχουν να κάνουν με τύπους που είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι. Το «καλό παιδί» θα αναμετρηθεί για λίγο με το «κακό παιδί» και μετά θα επιστρέψει στις εργοστασιακές ρυθμίσεις. Κατά κάποιο τρόπο, βάζει μια στολή που δεν του κάνει, εν γνώσει του. Δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσει κάποιος το πόσο αβάσταχτος είναι ο εγκλεισμός. Άλλο να το διαβάζεις και άλλο να το βιώνεις. Επειδή στα γραφτά μου καταπιάνομαι με προσωπικότητες εκ πρώτης όψεως συνηθισμένες, κατά τη διαδικασία της συγγραφής καταλήγουν να με εκπλήσσουν με τη μεταστροφή τους σε κάτι απρόβλεπτο και τραγικό. Σε ένα βιβλίο επιτρέπονται όσα απαγορεύονται.

 

 

 Στο βιβλίο σας «Άγιοι στην Κόλαση» μία από τους κύριους ήρωες, η Ίριδα καταγόμενη από καλή οικογένεια, αντισυμβατική και συγχρόνως ρομαντική η ίδια καλείται να σηκώσει τον άθλο της επίλυσης ενός μυστηρίου το οποίο μπορεί να αποβεί και επικίνδυνος για την ασφάλεια της. Σας έχει τύχει ποτέ να βρεθείτε στο δίλημμα του να σιωπήσετε σε κάποιο κακώς κείμενο κοινωνικά; Ταυτίζεστε λοιπόν με την ηρωίδα σας ως προς αυτό αλλά και γενικότερα και σε τι βαθμό;


Ωραία ερώτηση! Κάποια πράγματα δεν πρέπει ποτέ να αποκαλύπτονται, για το καλό όλων. Ο βαθμός ταύτισης μου με την Ίριδα αρχίζει και τελειώνει με το ενδιαφέρον και την ενσυναίσθηση που δείχνει για κάποιον που δεν γνωρίζει και την απόφαση της να δώσει μάχη, ώστε να λάμψει η αλήθεια. Δεν θα αδιαφορούσα ποτέ για κάποιον που οι περιστάσεις τον έκαναν να βρίσκεται σε αδύναμη θέση.Αν ανθρωπιά σημαίνει ρίσκο ζωής, έχω επιβιώσει από πολλές ακραίες πιθανότητες.

 

Στο βιβλίο σας θίγονται παραπλεύρως σοβαρά ζητήματα της εποχής μας, όπως το gender fluidity, η ηθική και πόσο ελαστική μπορεί να είναι αυτή αναλόγως τις περιστάσεις, ζητήματα δικαιοσύνης σε ένα σύγχρονο πλαίσιο ενώ η γραφή σας θα έλεγε κανείς πως «σε χειρουργεί με το γάντι». Ποιο είναι το μυστικό με την εμπειρία που έχετε τόσο στο μετερίζι του ποιητικού λόγου αλλά και στον πεζό για να μιλήσει κανείς για δύσκολα θέματα χωρίς να γίνει διδακτικός με την αρνητική έννοια προς τον αναγνώστη;


Για να λάβει ο δέκτης το μήνυμα από τον πομπό θα πρέπει να γνωρίζει εξ αρχής τον τρόπο με τον οποίο θα το μεταδώσει. Αν το ζητούμενο είναι να δημιουργηθεί μια προβληματική γόνιμη ώστε ο δέκτης να αναθεωρήσει και να υιοθετήσει μια εναλλακτική στάση πάνω στο αναφαίρετο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, τότε ο τρόπος προσέγγισης οφείλει να είναι ανάλογος. Ηθική σε δόσεις δεν υπάρχει. Όπως θα διαπιστώσει κανείς από το στυλ γραφής μου, είναι ωμό, κυνικό και έξω από τα δόντια. Οι αλήθειες δεν γίνεται να επιχρυσώνονται για να ακουστούν. Όταν η κοινωνία πρέπει επιτέλους να απεγκλωβιστεί από τις αυταπάτες στις οποίες είναι δέσμια, σε ό,τι με αφορά έρχομαι σε ευθεία ρήξη με όλα. Δεν με ενδιαφέρει να είμαι αρεστή. Με ενδιαφέρει να έχω ήσυχη τη συνείδησή μου. Όσο για τα ζητήματα δικαίου, θεωρώ ότι σε παγκόσμια κλίμακα οι νομοθεσίες είναι ανάλογες με τις κοινωνίες τις οποίες διέπουν. Πάντως σίγουρα η Δικαιοσύνη δεν είναι τυφλή.

 

 Αντιστρόφως, θα ήθελα να μου πείτε ως αναγνώστρια τι κάνει ένα καλό βιβλίο στα δικά σας μάτια ; Ποιο/α βιβλίο/α διαβάζετε το τελευταίο διάστημα ;

Ένα καλό βιβλίο είναι αυτό που δεν ήθελα να τελειώσει, που το έχω υπογραμμίσει και σχολιάσει, που μου έχει προσδώσει κάποιο στοιχείο στον χαρακτήρα μου που αν δεν το είχα διαβάσει δεν θα το είχα, που με έκανε να ζήσω μια άλλη ζωή.

Αυτή την εποχή διαβάζω το βιβλίο του Πάνου Σόμπολου, «Τα τραγικά γεγονότα της τελευταίας τριακονταπενταετίας όπως τα έζησα», βασισμένο σε τρανταχτές υποθέσεις που θα μείνουν για πάντα και θα συζητούνται.

 Στο τελευταίο σας βιβλίο «Άγιοι στην Κόλαση» υπηρετείτε την αστυνομική λογοτεχνία με ιδιαίτερο σεβασμό. Αν είχατε τη δυνατότητα να συναντήσετε τον Αστυνόμο Μπέκα του Μάρκαρη, τον Σέρλοκ Χόλμς του Ντόιλ ή τον Ηρακλή Πουαρό της Κρίστι με ποιον θα επιθυμούσατε να συνομιλήσετε και γιατί;

Θα προτιμούσα τον τελευταίο, καθώς θεωρώ ότι ο τρόπος που φτάνει στη λύση είναι η αποθέωση της ευφυΐας. Απολαμβάνω όλους τους ψυχαναγκασμούς του.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας, εάν έχετε κάποια βαθιά πεποίθηση για τη ζωή ή για τη συγγραφή με την οποία πορεύεστε – κάτι σαν κοσμοθεωρία- και να μας δώσετε μία γεύση από όσα ετοιμάζετε στο μέλλον.


Η βασική πεποίθηση μου είναι ότι ποτέ δεν περνάς το ίδιο ποτάμι δυο φορές. Είμαστε όλες οι αποφάσεις που έχουμε πάρει, αλλά και όσες δεν τολμήσαμε μέχρι τώρα. Βρίσκομαι μονίμως σε μια εξελισσόμενη κατάσταση, όπου προσπαθώ να αξιοποιήσω ακόμη και το παραμικρό ερέθισμα της καθημερινότητας και να ζω τη ζωή μου με τέχνη. Σε ένα στίχο έχω γράψει, «… παρακαλώ να μου βάλετε ένα στυλό στο χέρι, να γράφω και στον άλλο κόσμο…». Στο συρτάρι μου, εκτός από τα Διηγήματα της Φυλακής και διάφορα ποιήματα έντονα ερωτικά, τώρα τελευταία, υπάρχουν δυο έτοιμα μυθιστορήματα. Όταν γράφω ποίηση, γράφω για εμένα. Όταν γράφω μεγάλη φόρμα, γράφω για τον αναγνώστη. Είμαι πρωτίστως αναγνώστρια του εαυτού μου. Στον κόσμο των εκδόσεων θα υπάρχω για όσο θα έχω να μοιραστώ κάτι ενδιαφέρον χωρίς ωραιοποιήσεις και περιστροφές. Είναι βαρετό να επαναλαμβάνεται κανείς για λίγη δημοσιότητα.

*Το βιβλίο της Γκέλης Ντηλιά "Άγιοι στην Κόλαση" εκδ. ΑΩ παρουσιάζεται τη Δευτέρα 27.01 στο βιβλιοκαφέ Έναστρον (Σόλωνος 101) στις 19:00.