«Η Νάντια Σκορδοπούλου στο Εικαστικό Ημερολόγιο της Νικολένας Καλαϊτζάκη»

Επιμέλεια συνέντευξης: Νικολένα Καλαϊτζάκη

Πότε και πώς προέκυψε η ενασχόληση σας με την Τέχνη, και πόσο νόημα δίνει στη ζωή σας ως σήμερα;

Αισθάνομαι πως η τέχνη ήταν πάντα μια προσωπική πνευματική ανάγκη και διάθεση, η πιο καθοριστική στιγμή ήταν όταν σε ηλικία επτά ετών, παρακολούθησα πρώτη φορά παράσταση στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου. Με τον τρόπο που μπορώ να το ερμηνεύσω σήμερα, πιστεύω πως τότε ανακάλυψα έναν άυλο κόσμο, έναν κόσμο ιδεών, αισθήσεων, έναν πνευματικό κόσμο, εκεί γεννήθηκε μέσα μου το «όνειρο», εκεί απέκτησα φτερά. Σήμερα είναι ακόμη ζωντανό το όνειρο μου, είναι η ελπίδα της δημιουργίας, συλλέγοντας πληροφορίες, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις, παρατηρώντας τους ανθρώπους, ακούγοντας μουσικές, πηγαίνοντας θέατρο και ό,τι άλλο περιλαμβάνει η ζωή, ώστε να μπορείς να πάρεις μια «θέση» απέναντι στα πράγματα. Το θέατρο, λοιπόν, ήταν η αφορμή να αγαπήσω την τέχνη, πιστεύοντας για χρόνια πως ήθελα να γίνω ηθοποιός, αλλά τον δρόμο μου τον βρήκα στην σύγχρονη τέχνη, όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά τη Μπιενάλε της Βενετίας, ήταν η «γλώσσα» έκφρασης που ήθελα πλέον να γνωρίσω. Σήμερα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου, κάθε λεπτό μπορεί να είναι μια στιγμή δημιουργίας, κάθε στιγμή μπορεί να γίνει ο κόσμος διαφυγής μου.

Ποια είναι η βασική θεματολογική κατεύθυνση των έργων σας, σε ποιο ρεύμα τα κατατάσσετε, και πόση αξία δίνετε στην τεχνική τους απόδοση;

Με ενδιαφέρουν πολλά θέματα παράλληλα, ενημερώνομαι για πολλά, και έχω την ανάγκη να εκφράσω αυτές τις διαφορετικές πτυχές της ζωής, μα και με διαφορετικούς τρόπους. Από την ζωγραφική στο βίντεο, από τη φωτογραφία στις εγκαταστάσεις, από τα σκηνικά και τον φωτισμό, σε συνεργασίες με πανεπιστήμια για υποθαλάσσια έργα, ή νέες μεθόδους καλλιέργειας και μετατόπισης της «κανονικότητας». Θα έλεγα όμως πως όλα τα έργα μου φέρουν μέσα τους μια μεταφυσική διάσταση, είτε αναφέρονται στην νέα γεωλογική περίοδο που αποκαλείται "Ανθρωπόκαινος" συμπεριλαμβάνοντας τα σημάδια που αφήνει στον πλανήτη ο άνθρωπος, αλλαγή τοπίων, κλιματική αλλαγή, ρύπανση, είτε αναφέρονται στον ίδιο τον άνθρωπο, στην διάνοια του, στις ψυχικές του διαθέσεις αλλά και τις κοινωνικές του ανάγκες, καταλήγουν πάντα σε μια ανώτερη δύναμη, που για μένα είναι ο Θεός. Έπειτα, η ιδέα ή το μέσο που θα επιλέξεις για να δημιουργήσεις ένα έργο είναι η βάση μιας δημιουργίας όμως πολύ σημαντικό είναι το μέτρο, η δύναμη της σύνθεσης και της ισορροπίας, ή και της ανισορροπίας, αυτό είναι που θα χαρακτηρίσει την αξία της τεχνικής απόδοσης, αυτός είναι ο σκελετός του έργου. Ιδέες μπορούμε να έχουμε αλλά ο σχεδιασμός και η εκτέλεση θα καθορίσουν την αξία του έργου.

Μέσα από την Τέχνη σας επιθυμείτε να περάσετε "μηνύματα", σκέψεις και συναισθήματα στον θεατή ή απλώς μεταφέρετε στον καμβά την "αλήθεια" και την αισθητική σας, αποτυπώνοντας τα όσα σας εμπνέουν, σας απασχολούν και σας εκφράζουν;

Οι σκέψεις μου γίνονται θέματα και έπειτα μηνύματα που θέλω να μοιραστώ. Όταν σχεδιάζω μια δημόσια καλλιτεχνική εγκατάσταση και αναφέρομαι στο ευρύ κοινό, στοχεύω στην ευαισθητοποίηση του γύρω από το αντίστοιχο θέμα. Για παράδειγμα, η σημασία της προστασίας του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος, που μελέτησα σε συνεργασία με τον Καθηγητή Ωκεανολογίας Γιώργο Παπαθεοδώρου και την κα Βερονίκη Κορακίδου μέσα από το πρότζεκτ World Connection, όπου ένα τεράστιο βουνό από αλάτι στις Αλυκές του Μεσολογγίου με την μέθοδο του 3Dmapping, μεταμορφώθηκε σε μια θάλασσα, η οποία μεταβαλλόταν από νερό - σε αίμα και αντίστροφα, ήταν ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, τόσο για τους κατοίκους της λιμνοθάλασσας που παρακολούθησαν την προβολή και ενημερώθηκαν μέσα από μια σχετική δίφυλλη εφημερίδα που εκτυπώσαμε και μοιράσαμε στους πολίτες και στα σχολεία, όπως επίσης και για το φιλότεχνο κοινό που επισκέφτηκε την έκθεση που παρουσιάστηκε στην Αθήνα στον Τεχνοχώρο, στην ΟΙΚΙΑ Γκαρίπης στη Μύκονο και στην Δημοτική Γλυπτοθήκη Αγρινίου. Ενώ άλλες φορές, στοχεύω στην αφύπνιση του κοινού απέναντι στα σύγχρονα κοινωνικά και ανθρωπολογικά προβλήματα. Όπως της εξάρτησης μας από τον ψηφιακό κόσμο, εδώ με τη δημόσια καλλιτεχνική εγκατάσταση Μνήμη, μια 3D προβολή που μεταμόρφωσε τους Κάτω Μύλους της χώρας της Μυκόνου σε τεράστιες βιντεο-οθόνες, παρουσιάζοντας σύννεφα τα οποία μαγνητοσκοπούσα για πάνω από έναν χρόνο, ενώ λέξεις - συναισθήματα - μηνύματα, ανασυρόμενες από την μνήμη εμφανίζονταν και χάνονταν ανάμεσα στα κινούμενα σύννεφα, θέλοντας να κάνω μια αναφορά στον νέο απόμακρο τρόπο που επικοινωνούμε, τα ηλεκτρονικά μηνύματα. Βλέπουμε να συγχέονται σ’ αυτό το έργο τα όρια του πραγματικού με του εικονικού, σε ένα από τα ομορφότερα τοπία του κόσμου, όπου οι επισκέπτες απορροφημένοι από τον ψηφιακό κόσμο στερούνται τη βιώση αυτής της εμπειρίας. Αλλά υπάρχουν και έργα πολύ προσωπικά, που για μένα αποτελούν τις σελίδες του προσωπικού ημερολογίου μου, είναι πίνακες ζωγραφικής ή σχέδια που δεν αποσκοπούν απαραίτητα να μεταδώσουν ένα μήνυμα, αλλά είναι μια προσωπική έκφραση που κάποιοι θα ταυτιστούν και κάποιοι όχι.

 
Ποια είναι, κατά την κρίση σας, τα βασικά χαρακτηριστικά / "ποιότητες", που καθιστούν το έργο ενός εικαστικού καλλιτέχνη ξεχωριστό και τον περνούν στην αιωνιότητα;

Να απαντήσουμε «Τι είναι Τέχνη;» δηλαδή! Θα μπορούσε να είναι το καλό σχέδιο, το χρώμα, το μέτρο, η ισορροπία, το περιεχόμενο και άλλα πολλά χαρακτηριστικά. Αλλά δεν αρκούν κι αυτά. Είναι κάτι άλλο πιο πνευματικό που δίνει αξία και ζωή στα έργα. Στην αρχαία κινέζικη τέχνη, όπου η αντιγραφή δεν θεωρήθηκε ποτέ κλοπή, αλλά καλλιτεχνικό προτέρημα, τα έργα των πιο καλλιεργημένων και μορφωμένων ζωγράφων ήταν ωραιότερα και είχαν υψηλότερη καλλιτεχνική αξία σε σχέση με ένα αντίστοιχο αντίγραφο ενός δημιουργού που γνώριζε μόνο την τεχνική και επαναλάμβανε μηχανικά για δεκαετίες. Επομένως, η παιδεία δημιουργεί τον πολιτισμό, παράγει τέχνη και προσδίδει υψηλή ποιότητα σε ό,τι κάνουμε. Παιδεία βέβαια, δεν είναι η συγκέντρωση στείρων γνώσεων, αλλά είναι η πρόθεση του καθενός μας για μια διαρκή πνευματική πρόοδο. Ένας καλλιτέχνης τώρα, θα πρέπει να συνδυάζει την τεχνική μαζί με την αλήθεια του. Την λέξη "αλήθεια" θα την συναντήσουμε σε κάθε μορφή τέχνης, θα ακούσεις έναν σκηνοθέτη να λέει στον ηθοποιό «παίξε αληθινά», θα δεις ένα ζωγράφο να λέει στον μαθητή του να ζωγραφίζει την αλήθεια, θα ακούσεις έναν αρχιτέκτονα να λέει μείνετε στο αληθινό, όπως και ένας ποιητής είναι σημαντικός όταν γράφει αλήθειες. Για το πώς αναγνωρίζεις την αλήθεια όμως, και πώς θα την αποδώσεις…εδώ αρχίζουν τα δύσκολα! Ίσως όταν ο Βαν Γκογκ ζωγράφιζε την Έναστρη Νύχτα να είχε γίνει ένα με την Αλήθεια.

Πόσο σημαντικό είναι για εσάς να αναγνωρίζεται θετικά το έργο σας; Σας δίνει χαρά η ευρεία αποδοχή του; Είναι αυτό το ζητούμενο για τον κάθε σύγχρονο εικαστικό δημιουργό• η κινητήριος δύναμη για να συνεχίζει;

Φυσικά και είναι σημαντικό! Πιστεύω όλοι μας έχουμε την ανάγκη της αποδοχής, της εκτίμησης και της αγάπης από τους συνανθρώπους μας. Είμαστε βαθιά κοινωνικά όντα και είναι ενάντια στην φύση μας να αποκοπούμε από αυτήν, ταυτόχρονα όμως δεν γίνεται να αρέσουμε σε όλους, διότι η κοινωνία δεν ειναι ενιαία αλλά αποτελείται από πολλά διαφορετικά κοινωνικά σύνολα. Σύμφωνα με την κοινωνιολογία της αναγνώρισης ο Alan Boweness μιλάει για τέσσερις κύκλους αναγνώρισης του σύγχρονου καλλιτέχνη, τους ομοτέχνους δημιουργούς, τους εμπόρους και τους συλλέκτες έργων τέχνης, τους επιμελητές και τους κριτικούς τέχνης και τέλος ο τέταρτος κύκλος του ευρύτερου κοινού (άλλοτε μυημένων και άλλοτε αμύητων) το οποίο ποσοτικά είναι πολύ υψηλό αλλά στην ουσία απέχει πολύ από τον καλλιτέχνη, επομένως τα στάδια αναγνώρισης και επικράτησης στην κόσμο της τέχνης είναι πολύπλοκα. Το ίδιο αν θυμάμαι σωστά ανέφερε κάποτε και ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, άλλοι καλλιτέχνες αρέσουν στους συλλέκτες, άλλοι στα μουσεία, και άλλοι μεταξύ καλλιτεχνών. Αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα, ο κάθε καλλιτέχνης όμως δεν πρέπει να επηρεάζεται από αυτό, όταν εχεις την ανάγκη να εκφραστείς θα το κάνεις με κάθε κόστος. Επίσης η αναγνώριση δεν μπορεί να είναι η κινητήριος δύναμη, βέβαια ένα καλό που φέρνει στους καλλιτέχνες είναι η αύξηση των αποδοχών τους ή κερδίζουν την εμπιστοσύνη των χορηγών και μπορούν να υλοποιήσουν τις ιδέες σου, πιο εύκολα.

Τι σημαίνει για εσάς το ατελιέ σας; Η έμπνευση συνηθίζει να σας χτυπάει την πόρτα με το φως του ήλιου, ή με το γλυκό σκοτάδι των αστεριών;

Επειδή πάντα εργαζόμουν ακόμη και όταν ήμουν φοιτήτρια, πολλές συνεχόμενες ώρες και καθημερινά σε δουλειές που δεν ήταν πάντα σχετικές με τα καλλιτεχνικά έμαθα να δουλεύω παράλληλα. Το ατελιέ μου ήταν πάντα το κεφάλι μου, εκεί γίνονταν και γίνεται όλη η «δουλειά», η εκτέλεση της ιδέας είναι συνήθως μια ευχάριστη διαδικασία, και πολλές φορές μπορεί να μην χρειαστεί να αγγίξω τίποτα ως προς την υλοποίηση του, απλά να κάνω την σκηνοθεσία. Επομένως όταν το μυαλό δουλεύει συνεχώς γύρω από ιδέες, δεν μπορώ να κλείσω την πόρτα και να πω θα το δω αύριο πάλι! Μια συνήθεια χρόνων είναι τα μικρά μπλοκάκια τσέπης, όπου κρατάω σημειώσεις καθημερινά. Στο εργαστήριο πηγαίνω όταν ήδη έχω σχεδιάσει όλη την έκθεση, και τότε αρχίζω να δουλεύω σε πολύ εντατικούς ρυθμούς, μέρα και νύχτα, όπου μέσα σε μια εβδομάδα μπορεί να έχω ολοκληρώσει όλα τα έργα μια σειράς.

Ποιους εικαστικούς, διαχρονικούς ή και σύγχρονους, Έλληνες και ξένους, θαυμάζετε για το έργο τους;

Έχω μείνει έκπληκτη αντικρίζοντας έργα του Pablo Picasso, ο καλύτερος σχεδιαστής του περασμένου αιώνα, τολμηρός, ακατάπαυστος και αληθινός! Έχω δακρύσει από το δέος απέναντι σε έργα του Leonardo da Vinci, έχω θαυμάσει την πίστη και την επιμονή του Piet Mondrian, ο οποίος δουλεύοντας για πάνω από τριάντα χρόνια πάνω στην αφαίρεση κατέκτησε την ισορροπία φθάνοντας στις πρωτογενείς δομές, όπου αργότερα ο Robert Morris μετέφερε στον χώρο και δόξασα την έννοια του μαύρου τετράγωνου του Μάλεβιτς. Επίσης μεγάλωσα μελετώντας δυο λευκώματα: το ένα με έργα του Paul Cezanne και το άλλο με πορτρέτα του Rembrandt, ενώ θα ήθελα να είχα ζωγραφίσει όλα τα έργα της Helen Frankenthaler! Σήμερα γοητεύομαι από καλλιτέχνες που έχουν αναπτύξει μια πολύ υψηλή αισθητική αντίληψη και μια δική τους εικαστική γλώσσα δημιουργώντας έργα που έχουν σχέση με το περιβάλλον όπως: o Olafur Eliasson, ο Doug Aitken, η Pipilotti Rist, η Διοχάντη και ο Γιάννης Κουνέλλης που πότε πηγαίνουν στην φύση και άλλοτε φέρνουν τη φύση μέσα στον χώρο.

Σε μία μετάβαση στην σφαίρα της φαντασίας και του άπιαστου χωροχρόνου, σε ποια χώρα και σε ποια εποχή θα θέλατε να ζείτε - ως εικαστικός καλλιτέχνης πάλι - και με ποιους διάσημους καλλιτέχνες θα θέλατε να κάνετε "παρέα";

Θα ήθελα να ζω στο σήμερα! Αισθάνομαι πολύ τυχερή. Η τέχνη διανύει μια από τις ωραιότερες περιόδους της, είναι αποδεκτά τα πάντα και οι πάντες, κάθε μέσο και κάθε ιδέα! Θεωρώ πως είναι πολύ απελευθερωτική και ανοικτή, και όταν κάποιος έχει παραγωγική σκέψη θα έχει και έργο. Ενώ οι δυνατότητες που έχουμε μέσα από το διαδίκτυο έχουν ανοίξει πλέον νέα κανάλια αλλάζοντας το καλλιτεχνικό τοπίο και τις δυνατότητες δημιουργίας. Προσωπικά απολαμβάνω να παρακολουθώ εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, κάθε επίσκεψη είναι μια έκπληξη, τα έργα πλέον είναι σα να ξεχύνονται από ένα «κοινό ασυνείδητο». Όσο για τις παρέες των εικαστικών συμβαίνει κάτι μοναδικό, βλέποντας το έργο τους είναι σα να τα έχεις πει όλα! Η ζωγραφική όποια μορφή και να έχει στον καμβά, στον χώρο κτλ είναι το απόσταγμα της ψυχής μας, όπως ένα ποίημα, επομένως δεν απαιτούνται πολλές συζητήσεις μεταξύ καλλιτεχνών. Όταν συναντιέμαι με φίλους ζωγράφους, συζητάμε οτιδήποτε άλλο και ελάχιστα για την ζωγραφική. Αλλά δεν κρύβω πως θα ηθελα να κάνω παρέα με σκηνοθέτες όπως: με τον Terrence Malick, με τον Lars von Trier, τον Jim Jarmusch και λίγο πιο πίσω με τον Kieslowski και τον Tarkovsky…

Πέρα από την Τέχνη, ποια άλλα "ιδανικά" σας δίνουν ζωή, χαρά και νόημα;

Ιδανικό, είναι το ύψιστο αγαθό! Ο υψηλός στόχος! Για μένα είναι η Αλήθεια και η Αγάπη. Και φυσικά οι άνθρωποι, αγαπάω βαθιά τους ανθρώπους και σε κάποιους έχω ιδιαίτερη αδυναμία, και ο στόχος μου και η έννοια μου είναι να είναι καλά και χαρούμενοι, χωρίς πάντα να καταφέρνω να είμαι κοντά τους. Ο Άγιος Χρυσόστομος όμως έλεγε: "η αγάπη σε ακολουθεί όσο μακριά κι είναι σα να στέκεσαι δίπλα στον άλλον". Επίσης ιδανικό θα έπρεπε να είναι η χαρά μας, γιατί και η χαρά θέλει κόπο πρέπει να την αναζητούμε στην κάθε μας μέρα, στο φως του ήλιου, στην ηρεμία της νύχτας, στις εποχές, στις δυσκολίες και στις νίκες μας στην επι-κοινωνία μας και στο μοίρασμα. «Χαίρετε!». Αυτό είναι ένα ιδανικό.

• Διάκριση:

Πρόσφατα το έργο Conscious Dives «Plastic Futures» βραβεύτηκε με το 3ο Βραβείο του ευρωπαϊκού προγράμματος S+T+Arts (Science,Technology & Arts) που διοργανώνει η ΣΤΕΓΗ του Ιδρύματος Ωνάση, μια υποθαλάσσια καλλιτεχνική εγκατάσταση που βρίσκεται σε εξέλιξη, της Νάντιας Σκορδοπούλου σε συνεργασία με τον θαλάσσιο βιολόγο Ferdinando Laconi, την εταιρία Ulysses Multihull Adventures - liveboard.gr και επιμελήτρια την Βερονίκη Κορακίδου (Φωτογράφος: Γιώργος Ρηγούτσος)

Επόμενα σχέδια:

Συμμετέχω σε τρεις εξίσου πολύ ενδιαφέρουσες ομαδικές εκθέσεις μέσα στο καλοκαίρι και το φθινόπωρο, στην Κρήτη, στην Τήνο και στην Αθήνα. Ενώ η μεγάλη μου επιθυμία, εδώ και δύο χρόνια είναι να βρούμε χορηγούς για να ολοκληρώσουμε ένα υποθαλάσσιο επισκέψιμο έργο, που ήδη δουλεύουμε πειραματικά με μια ομάδα επιστημόνων όπως: θαλάσσιων βιολόγων, μηχανικών, δυτών κτλ. Και πρόσφατα συνεργαζόμαστε με τον εξαίρετο Καθηγητή Γεωπονικής κ. Γιώργο Σαλάχα γύρω από τις νέες μορφές καλλιέργειας και την σημασία τους στον σύγχρονο κόσμο μας. Ενώ σε συνεργασία με τον σπουδαίο συλλέκτη κ. Στέλιο Γκαρίπη θα επιμεληθώ δυο εκθέσεις από την πολύ ενδιαφέρουσα και σημαντική συλλογή του σε ένα νέο χώρο στην Παροικιά της Πάρου.

Βιογραφικό:

Η Νάντια Σκορδοπούλου είναι μια καλλιτέχνης που τολμά να πειραματίζεται και συνεχώς να δοκιμάζει νέες ιδέες στο καλλιτεχνικό της έργο. Στο πρόσφατο βιογραφικό της θα δούμε να την απασχολούν ο άνθρωπος με μια μεταφυσική πνευματική προσέγγιση όπως και την αφορά πολύ η σχέση του καθενός μας με το περιβάλλον. Τα θέματα της στοχεύουν πάντα στην ευαισθητοποίηση του κοινού ως προς την θέση του καθενός μας, απέναντι στην κοινωνία, μία κοινωνία με πολλαπλές κοινωνικές ομάδες και πολλαπλά και διαφορετικά κοινωνικά ζητήματα, όπως η σχέση μας με το περιβάλλον και την θρησκεία. Και το πετυχαίνει μέσα από έργα μεγάλης κλίμακας, συνήθως σε απομακρυσμένα μέρη από τις πολυπληθείς και πολύβουες πόλεις, όπως σε αλυκές, σε θάλασσες σε ανεμόμυλους, αλλά και με έργα εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο και που αφορούν το υποθαλάσσιο περιβάλλον μας. Πάντα χειρίζεται έργα με μια προσωπική ματιά, βαθιά ερευνητική και πάντα σε συνεργασία με εξειδικευμένους επιστήμονες. Η νέα γεωλογική περίοδος που διανύουμε, η "Ανθρωπόκαινος", όπου η Γη φαίνεται να αλλάζει αμετάκλητα λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι ένα από τα κύρια θέματα που την απασχολούν. Το έργο της είναι μια ειλικρινής, εγκάρδια πρόσκληση να την ακολουθήσουμε για να έρθουμε κοντά στην φύση, ξεφεύγοντας από την ολοένα και πιο εικονική μας πραγματικότητα. Απόφοιτη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, με κατεύθυνση τη Ζωγραφική και την Σκηνογραφία. Παράλληλα, ολοκλήρωσε έναν διετή κύκλο μαθημάτων με τίτλο: "Τέχνη και Ψυχανάλυση", ενώ συνέχισε τις σπουδές της σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο τμήμα: "Σχεδιασμός Φωτισμού και Πολυμέσα" του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει συμμετάσχει στο διαδικτυακό πρόγραμμα "Catalysts: Artists Creating with Sound, Video and Time" του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης, ΜοΜa και στο τμήμα: “Chinese Contemporary Arts” του Πανεπιστημίου Zurich University of the Arts. Έως σήμερα, έχει παρουσιάσει το καλλιτεχνικό της έργο σε δέκα ατομικές εκθέσεις. Επίσης, έχει συμμετάσχει σε πολλές διεθνείς εκθέσεις, τόσο στην Ευρώπη (Ελλάδα, Φινλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία), όσο και στην Αμερική (Λος Άντζελες, Ρότσεστερ Νέας Υόρκης, Puerto Rico).

nadiaskordopoulou.wordpress.com

***

*Η Νικολένα Καλαϊτζάκη είναι Ιστορικός της Τέχνης, Επιμελήτρια Εκθέσεων, ΜΑ Δημοσιογράφος και μέλος της AICA Ελλάδος

nikolenakalaitzaki.wordpress.com