Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου | 6 συγγραφείς μοιράζονται μαζί μας το αγαπημένο τους παιδικό βιβλίο

 

Επιμέλεια : Κάλλια Βαβουλιώτη

Μπορεί να έχει περάσει καιρός που να έχουμε την εικόνα των γονιών μας να μας διαβάζουν κάποιο παιδικό βιβλίο για να αποκοιμηθούμε ή να ενθουσιαζόμαστε με τις εικονογραφήσεις των παιδικών βιβλίων βουτώντας σε νέους κόσμους- όμως έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι θα ήμασταν δίχως τα βιβλία που διαβάζαμε μικροί; Δίχως τα παραμύθια που άλλοτε διάβαζαν και άλλοτε αυτοσχεδίαζαν οι αγαπημένοι μας άνθρωποι;  Με αφορμή όλες αυτές τις σκέψεις ζητήσαμε από έξι αγαπημένους μας συγγραφείς να μοιραστούν μαζί μας ποιο ήταν το αγαπημένο τους παιδικό βιβλίο και γιατί.

Ιωάννα Λιούτσια 

Γνωρίζοντας πως θ’ ακουστεί κλισέ, η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι η ερώτηση αυτή δεν απαντιέται. Ποιο να πρωτοδιαλέξω όταν συνεχώς ως παιδί – αλλά και ως ενήλικας τώρα – επιστρέφω στην οικειότητα σελίδων που ξέρω απ’ έξω κάθε τους λέξη, εικόνα ή σημείο που ζωγράφισα; Κι όμως, υπάρχει ένα που το ξεχωρίζω. Είναι «Ο Εγωϊστής Γίγαντας» του Oscar Wilde. Θυμάμαι πως ήταν το βιβλίο εκείνο που – πριν ακόμη μάθω να διαβάζω – ζητούσα επίμονα απ’ τη μητέρα μου να μου το διαβάσει ξανά και ξανά και ξανά. Είναι η ιστορία εκείνη που, ίσως περισσότερο απ’ όλες τις ιστορίες για παιδιά που διάβασα η ίδια μετέπειτα, συνδέεται περισσότερο με το θυμικό μου, με το συναίσθημά μου, πριν ακόμη μπει στο παιχνίδι η λογική κι η κατανόηση ως αναπόσπαστο μέρος της αναγνωστικής διαδικασίας. Είναι και κάτι ακόμη· την ιστορία αυτήν τη ζούσα, την είχα βγάλει έξω απ’ τις σελίδες του βιβλίου. Υπήρχε παλιά στη γειτονιά μου μια μονοκατοικία που στον περίβολό της είχε καρφιά και συρματοπλέγματα. Δεν έμαθα ποτέ ποιος έμενε εκεί, όμως για χρόνια, κάθε φορά που περνούσα έλεγα «να, εδώ μένει ο σκληρόκαρδος γίγαντας». Ίσως, τέλος, το γιατί να απαντιέται μόνο με την έλευση της Άνοιξης στον κήπο, έπειτα από έναν μακρύ, μοναχικό χειμώνα. 

***

* Η Ιωάννα Λιούτσια έχει  εκδώσει τρεις ποιητικές, καθώς και τη μετάφρασή του έργου του Ε. Ίψεν Νόρμα ή Ο έρωτας ενός πολιτικού (εκδ. Δωδώνη, 2020). Το πιο πρόσφατο βιβλίο της  για παιδιά, είναι η συλλογή «12 σκετς για 19 Παγκόσμιες Ημέρες» (Σοφία, 2021), με σύντομα θεατρικά έργα για παιδιά δημοτικού. Το πρώτο της θεατρικό κείμενο Τη Μοναξιά και τους Ανθρώπους να Φοβάσαι απέσπασε το Β' βραβείο στο διαγωνισμό θεατρικού έργου του ΔΗΠΕΘΕ Β. Αιγαίου (2014), ενώ το αμέσως επόμενο First we take Manhattan, then we take Berlin περιλαμβάνεται στη shortlist του Berliner Festspiele  (Theatertreffen) 2019. 

Χρήστος Αρμάντο Γκέζος

Μικρός δεν διάβαζα ιδιαίτερα παιδικά βιβλία, ξεκοκάλιζα κυρίως μετά μανίας ιστορίες με τους ήρωες του Ντίσνεϊ. Με θυμάμαι όμως να συγκλονίζομαι κάποτε από τους “Άγριους Κύκνους” τους Χανς Κρίστιαν Άντερσεν: μια τρυφερή, αλλά και πολύ σκληρή ιστορία, για 11 πρίγκιπες που μεταμορφώθηκαν από μια κακιά μάγισσα σε κύκνους, και προκειμένου να επιστρέψουν στην αρχική τους μορφή έπρεπε να υποφέρει η μοναδική αδερφή τους. Ήταν μια πολύτιμη πρόγευση του ότι η ομορφιά μπορεί να συμβαδίσει με το σκοτάδι. Μεγάλωσα, πέρασαν χρόνια, την ιστορία την ξέχασα, αλλά το μυαλό μου επέστρεφε συχνά σε αυτήν με έναν ασαφή φαντασιακό τρόπο. Δεν θυμόμουν καν πώς λεγόταν, ή αν την είχα διαβάσει πράγματι ποτέ. Κι όμως, επιβεβαίωσα την ύπαρξή της σε μια συζήτηση με φίλο της ίδιας γενιάς, οπότε την έψαξα με καλύτερες προϋποθέσεις, τη βρήκα και την είδα στο youtube. Ένιωσα ακριβώς το ίδιο όπως τότε.

***

*Ο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος (Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2013) έχει γράψει ένα βιβλίο για παιδιά (“Το δέντρο που είχε μια μπάλα για κεφάλι”, Καστανιώτης, 2019). Τον Μάιο του 2021 κυκλοφορεί το νέο του μυθιστόρημα “Χάθηκε Βελόνι”, από το Μεταίχμιο.

Εσμεράλδα Γκέκα 

Η αλήθεια είναι ότι ως παιδί διάβασα ελάχιστα παιδικά βιβλία. Είχα μια τάση προς τη μυθολογία, τα παραδοσιακά και ξένα παραμύθια και την ποίηση. Παρ’ όλα αυτά, το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στον νου, όταν μιλάμε για παιδικό βιβλίο είναι «Η τελευταία μαύρη γάτα» του Ευγένιου Τριβιζά. Ένα κείμενο –που όπως και τα περισσότερα παιδικά βιβλία - απευθύνεται σε όλου του είδους τα Παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικιακών κριτηρίων. Πρόκειται για μια αλληγορία που καταγγέλλει την μισαλλοδοξία, τον ρατσισμό, ακόμη και τα απανταχού συμφέροντα των ισχυρών που προωθούν την προκατάληψη και τις διακρίσεις. Στο ανάγνωσμα αυτό είχα επανέλθει πολλάκις, δοκιμάζοντας κάθε φορά τα όρια του εαυτού μου απέναντι σε αυτήν την ιστορία. Λόγχιζε σε μια έμφυτη ευαισθησία μου, ήτοι στο να μην αδικείται κανείς, κανείς να μην είναι ή νιώθει υποδεέστερος, κατατρεγμένος. Επί πλέον είναι έτσι δοσμένο που ερέθιζε παράλληλα και την υπέρτατη αδυναμία που τρέφω απέναντι στα ζώα. Το έργο αυτό πέρα από το ξεκάθαρο και διεισδυτικό του μήνυμα, επ’ ουδενί δεν καταντά κήρυγμα ηθικολογίας και ψευτοδιδακτισμού, είναι μια γνήσια κραυγή αγάπης προς το έτερο και ανάγκης αντίστασης απέναντι σε κάθε τι που μας χωρίζει από αυτό. Αυτοτελώς δε σαν ιστορία πλέκεται τόσο αριστοτεχνικά και τόσο τρυφερά, που πιστεύω πως δεν θα άφηνε κανέναν ασυγκίνητο. Οπότε, έχοντας γεμίσει πάλι δάκρυα, θα έλεγα πως ποτέ δεν είναι αργά να σταθούμε μια στιγμή, να πάρουμε μια ανάσα και να γυρίσουμε πίσω σε ό,τι μας συγκινούσε ως παιδιά… υπάρχει ένα τεκμήριο αυθεντικότητας και δικής μας πυρηνικής αλήθειας.

***

*Η Εσμεράλδα Γκέκα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1992. Σπούδασε νομικά στη Νομική σχολή Αθηνών. Είναι επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στο Αστικό Δίκαιο της Νομικής Αθηνών. Εργάζεται στην Αθήνα ως δικηγόρος. Οι ποιητικές συλλογές της Pulchritudo Bestiae (2012), Ουρανόδεικτος (2014) και Παράδοξος Ύπνος (2019) κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Δημήτρης Γκιούλος

γιατί ο μολυβένιος στρατιώτης ακούω να με ρωτάς; γιατί να τον χαράξεις στη γάμπα σου; γιατί αυτό από όλα τα παραμύθια; τι σχέση έχεις εσύ με στρατούς και πολέμους; πότε έχασες το πόδι σου και πότε έπεσες στη φωτιά;

μια μολυβένια καρδιά

στο τέλος έμεινε

μέχρι τότε στο καθήκον

πιστός

γιατί έτσι τον φτιάξαν

λειψό και υπόχρεο

να λαχταρά

και να μην έχει

στη φωτιά να πέφτει

για μια μπαλαρίνα

που στεκόταν στο ένα πόδι

και του παν πως δεν δικαιούται

και ξανά

την ίδια απόφαση

να παίρνει

το μελάνι άλλωστε

δεν ξεγράφει

όσα ψέματα κι αν μας έχουν πει

επί του θέματος

όπως άλλωστε

και η φωνή που στο διάβασε για πρώτη φορά

***

*Ο Δημήτρης Γκιούλος γεννήθηκε πρόωρα το 1984. σε νοσοκομείο της Λαμίας. Σπούδασε μαθηματικά, μετάφραση και Ευρωπαικό Πολιτισμό. Προς ώρας εργάζεται ως μεταφραστής. Παρόλα αυτά στα βιογραφικά  συνεχίζει να αναφέρεται ως προλετάριος του 21ου αιώνα μιας και έχει δουλέψει σε ποικίλους εργασιακούς κλάδους. Η τελευταία του ποιητική συλλογή "Αστικά Δύστυχα" (Δεκέμβριος 2020) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Θίνες".

Κωνσταντία Φαγαδάκη 

Αν και έχω αρκετά αγαπημένα παραμύθια, θα εστιάσω σ εκείνο που κρατάω πιο τρυφερά στην μνήμη μου κάποια Χριστούγεννα. Είναι η Χριστουγεννιάτικη ιστορία του Ντικενς. Ίσως γιατί στις σελίδες του παραμυθιού διαδραματίζεται το αληθινό, το οικείο, οι αντιθέσεις της ζωής, το χρώμα της εποχής ανάμεσα στο λαμπερό  και στο γκρίζο, η μοναχικότητα με την κοινωνικότητα, η αφθονία με το λίγο, ο πλούτος της καρδιάς με το ζύγι της τσιγγουνιάς. Έντονες εικόνες γραφικές!                                                                              Επίσης η ανάγκη για πίστη στα θαύματα έχει ήδη λάβει χώρα στις καρδιές καθώς η ιστορία της γέννησης του Θεανθρώπου με το οδοιπορικό των τριών μάγων που ακολουθούν το υπερφυσικό Άστρο της Βηθλεεμ για να προσφέρουν τα δώρα τους είναι μια προετοιμασία θα έλεγα στις παιδικές ψυχές που με αγωνία και θαυμασμό διαβάζουν για την επίσκεψη των τριών φαντασμάτων το βράδυ των Χριστουγέννων στο σπίτι του μοναχικού και τσιγκούνη Σκρουτζ. Τα φαντάσματα του δίνουν την ευκαιρία να ζήσει εφόσον ο ίδιος είδε το τραγικό και μίζερο πρόσωπο του , δίνοντας του την ευκαιρία να ¨γεννήσει¨ έναν άλλον άνθρωπο. Ο Ντικενς ακολουθεί το δρόμο της πίστης και χαρίζει την ελπίδα με ένα δικό του θαύμα!

***

*Η Κωνσταντία Φαγαδάκη γεννήθηκε στη Λαμία και έχει σπουδάσει Ευρωπαϊκό Πολιτισμό. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές εκ των οποίων η μία βραβεύτηκε με πρώτο βραβείο ποίησης από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών ενώ έχει εκδώσει και ένα διήγημα το οποίο απέσπασε το πρώτο βραβείο επίσης. Έχει δημοσιεύσει γραπτά της σε αρκετά διαδικτυακά περιοδικά τέχνης ενώ παράλληλα έχει συμμετάσχει σε αρκετές συλλογικές εκδόσεις. Εκτός από την ποίηση μεγάλη της αγάπη αποτελεί και η ζωγραφική, όπου τον Μάρτιο του 2016 παρουσίασε την πρώτη ατομική της εικαστική έκθεση.

Νίκος Μπόβολος

Άκου τώρα να δεις τι έχει συμβεί. Εγώ μεγάλωσα σε ένα σπίτι που δεν διάβαζαν ακόμα κι αν εξαρτιόταν η ζωή τους από αυτό. Το διάβασμα μου τα έσκασε πολύ αργότερα. Ωστόσο θα απαντήσω διπλωματικά γιατί τέτοιος είμαι. Διάβασα αρκετά παιδικά σε μεγαλύτερη ηλικία, έτσι για να αναπληρώσω τη χαμένη μου παιδική ηλικία. Αυτό που σχεδόν δεν το λες και πολύ παιδικό αλλά θα το επιλέξω γιατί... ΕΤΣΙ, είναι "Η κότα που ονειρευόταν να πετάξει" της Sun-mi Hwang. Η ιστορία έχει να κάνει ακριβώς με αυτό που περιγράφει ο τίτλος και μιλά για τη δύναμη της αγάπης, για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο ξαναέγινα παιδί. Είναι από εκείνα τα αναγνώσματα που όταν ένα παιδί τα μελετήσει τότε μαθαίνει να κατανοεί τη διαφορετικότητα, μαθαίνει να αγαπά τη λογοτεχνία και να αγαπά γενικότερα. Συγκινητικό fun fact: έχοντας γράψει μια κριτική για το συγκεκριμένο "παραμύθι" στο site που εργαζόμουν την εποχή που κυκλοφόρησε το βιβλίο, η συγγραφέας μέσω του εκδοτικού μου έστειλε δώρο ένα αναμνηστικό από την πατρίδα της τη Νότια Κορέα και κάπως έτσι μπήκε για πάντα στην καρδιά μου. Να το διαβάσετε και να το κάνετε δώρο. 

***

Ο Νίκος Μπόβολος γεννήθηκε το 1990 με βασικό σκοπό να πεθάνει όσο πιο αργά μπορεί. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της ζωής και των κλισέ και γράφει από τότε που έμαθε να γράφει. Έχει εργαστεί πολύ με λίγα λεφτά και ονειρεύεται μια μέρα να αρχίσει να συμβαίνει το αντίστροφο. Έχει γράψει τη συλλογή διηγημάτων "Επαγγελματίας Ζαμπονοκόπτης" και θα ήθελε πολύ να είναι ο Κωστάκης Ανάν ή έστω ο Αργύρης Ταλέκουρδας.