Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021

Το σύνδρομο της κλειδαρότρυπας | Δέσποινα Γεώργα

Η αλήθεια είναι ότι το 2020 είχε την τιμητική του όσον αφορά τα reality shows. Το GNTM συνέχισε ακάθεκτο την πορεία του παρά τον covid-19, το Big Brother έκανε την επανεμφάνισή του έπειτα από χρόνια, ενώ είχαμε και το The Batchelor, μια παραγωγή άρτι αφιχθείσα από το εξωτερικό για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση. Όλα αυτά φυσικά σε συνέχεια του Master Chef αλλά και στον απόηχο του Survivor που μόλις πριν λίγες εβδομάδες έκανε ξανά την πρεμιέρα του στο εβδομαδιαίο τηλεοπτικό πρόγραμμα. Δεν τα λες και λίγα για μία μόνο σεζόν. 

Και δεν είναι μόνο το ότι η τηλεόραση κατακλύζεται καθημερινά από τέτοια προγράμματα, είναι και το ότι αυτά τα προγράμματα καταφέρνουν να κερδίσουν την μάχη της τηλεθέασης, να κάνουν νούμερα, όπως λένε και στα πρωινάδικα. Και φυσικά καταφέρνουν να συζητιούνται τόσο πολύ που θα πρέπει να ζεις κρυμμένος κάτω από μια πέτρα για να μη γνωρίζεις έστω έναν παίκτη από το GNTM ή ποιος είναι τελικά εκείνος ο όμορφος εργένης του Batchelor.  Αποσπάσματα από reality παίζουν καθημερινά στις υπόλοιπες εκπομπές, σε χιουμοριστικά βιντεάκια στο διαδίκτυο, σε stories στο ίνσταγκραμ. Είναι παντού. Σε σημείο που δεν γίνεται να τα αγνοήσεις. Πες μου όμως, γιατί νομίζεις συμβαίνει αυτό; 

 Ο πιο βασικός λόγος για την επιτυχία αυτού του είδους των προγραμμάτων είναι ότι οι άνθρωποι φύσει περίεργοι επιθυμούν να εισβάλλουν στην ζωή των άλλων και να παρακολουθούν τις ιδιωτικές στιγμές τους, με μία ιδιαίτερη προτίμηση στις όχι και τόσο όμορφες από αυτές. Οι ηδονοβλεπτικές τάσεις που έχουν οι άνθρωποι ασυνείδητα εκπληρώνονται μέσα από την συγκεκριμένη οπτική της κλειδαρότρυπας. Έχουμε την ευκαιρία να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με άτομα και καταστάσεις είτε επιθυμητές είτε χειρότερες. Είτε δηλαδή ζούμε έμμεσα αυτό που θέλαμε και φαντασιωνόμασταν να ζήσουμε, είτε χαιρόμαστε που δεν ζούμε παρόμοιες καταστάσεις και προβλήματα. Ο ψυχολογικός παράγοντας είναι βασικός. Νιώθουμε καλύτερα παρακολουθώντας και σχολιάζοντας άλλους ανθρώπους και τα προβλήματα τους. Τα δικά μας προβλήματα έτσι μοιάζουν μηδαμινά ή και ασήμαντα και η προσοχή μας αποσπάται από αυτά. 

Πέρα όμως από το αξιολάτρευτο για όλους δράμα, κάτι πολύ βασικό για τα reality shows είναι ότι αφορούν τους απλούς ανθρώπους, τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας με τους οποίους μπορούν όλοι να ταυτιστούν. Βλέποντας την επιτυχία, τα χρήματα και την φήμη που αποκτούν αυτοί οι άνθρωποι σχεδόν χωρίς να κοπιάσουν ουσιαστικά γίνεται ευκολότερο να φαντασιωθείς και εσύ ότι μπορείς να αποκτήσεις το ίδιο status ή φήμη με εκείνους, αρκεί να συμμετέχεις και εσύ σε κάτι αντίστοιχο. “Αφού μπορεί να το κάνει ο τάδε, μπορείς να το κάνεις και εσύ. Γιατί όχι; Δεν φαίνεται δα και τόσο δύσκολο!”

Σημαντικό είναι και το ζήτημα της κοινωνικότητας, το ζήτημα της συμμετοχής ή και του fomo (fear of missing out) αν θες. Όλοι το συζητάνε, όλοι το σχολιάζουν, όλοι το βλέπουν. Γίνεται έτσι πολύ πιο πιθανό να το δεις και εσύ για να μπορείς να λαμβάνεις μέρος σε συζητήσεις στην παρέα σου, στο σπίτι, σε ένα forum, ακόμα και στο σουπερμάρκετ ή στο περίμενε για τον γιατρό. Μεγάλο ρόλο έχει παίξει και η καραντίνα σε όλη αυτήν την τρομακτική επιτυχία των realities. Το γεγονός ότι είμαστε κλεισμένοι και αποκλεισμένοι από οποιοδήποτε άλλο είδος διασκέδασης και κολλημένοι στα σπίτια μας και μπροστά από τις οθόνες μας βοήθησε σημαντικά στην δημοτικότητα αυτών των προγραμμάτων. Είναι “εύκολα” στο να τα δεις, δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι και αποτελούν ένα σχετικά ευχάριστο διάλειμμα από τον συνεχή καταιγισμό των άσχημων ειδήσεων για την πανδημία. 

Εκεί βρίσκεται και η αιτία. Είναι ένα διάλειμμα. Από τη ζωή, από την πραγματικότητα, από τα προβλήματα. Είναι ένα διάλειμμα για το μυαλό, για τη σκέψη, για την κριτική, για τα δυσάρεστα συναισθήματα. Είναι η ζωή κάποιου άλλου σε διαφορετικές συνθήκες που δρα, νιώθει, σκέφτεται και όλα αυτά μπροστά στα μάτια σου και πολλές φορές στην σκιά σου και στον φόβο σου. Είναι η εξουσία, η ικανοποίηση, το έμμεσο βίωμα. Είναι το διάλειμμα και η παύση. Και η ελαφρότητα. Για κάποιους εν τέλει είναι και η αισθητική. 

Πιστεύεις ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να αναθεωρούμε τι σημαίνει ψυχαγωγία και τηλεόραση; 



 





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου