#weremember | Εγκυκλοπαίδεια Ολοκαυτώματος | Παιδικά ημερολόγια στο Μουσείο Μνήμης Ολοκαυτώματος της Νέας Υόρκης | Μαρίνα Καρτελιά

 Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.

Στην πολύ οργανωμένη

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ

του Μουσείου Μνήμης Ολοκαυτώματος της Νέας Υόρκης

μπορείτε να βρείτε στα ελληνικά πλούσιο αρχείο με πληροφορίες και υλικό 

γύρω απ΄όλα όσα θα θέλετε να ξέρετε για το Ολοκαύτωμα

Ξεχωριστή ενότηττα υπάρχει για την Ελλάδα.

Ακολουθώντας τα λινκ του κειμένου μπορείτε να

περιηγηθείτε στο υλικό και στα ντοκουμέντα.

Από αυτό το υλικό διαλέξαμε φέτος να παρουσιάσουμε

 

Παιδικά ημερολόγια της περιόδου του Ολοκαυτώματος. 

 

ΙΣΤΟΡΙΑ

Τουλάχιστον 1,1 εκατομμύρια εβραιόπουλα δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Από τα εκατομμύρια των παιδιών που υπέφεραν στα χέρια των Ναζί και των συμμάχων του Άξονα, μόνο ένας μικρός αριθμός κρατούσε ημερολόγια και σημειωματάρια που σώζονται μέχρι σήμερα. Σε αυτά τα αυτοβιογραφικά κείμενα, οι νεαροί συγγραφείς κατέγραψαν τις εμπειρίες, τα συναισθήματα και τις αγωνίες που έζησαν σε αυτά τα εφιαλτικά χρόνια.

 

Προπολεμική φωτογραφία της Kitty Weichherz.

Προπολεμική φωτογραφία της Kitty Weichherz. Αυτή η φωτογραφία προέρχεται από ένα ημερολόγιο σχετικά με τη ζωή της Kitty που έγραψε ο πατέρας της, Bela Weichherz (μετά τη γέννηση της Kitty τον Δεκέμβριο του 1929, ο Bela άρχισε να κρατά ένα ημερολόγιο για τη ζωή της κόρης του μέχρι την απέλασή της). Η Kitty έχασε τη ζωή της, το ίδιο και όλοι οι στενοί συγγενείς της. Τα δύο ημερολόγια του Bela βρέθηκαν μετά τον πόλεμο. Τσεχοσλοβακία, μεταξύ 1934 και 1937.

 

 

 

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ MIRIAM WATTENBERG

Το ημερολόγιο της Miriam Wattenberg ("Mary Berg") ήταν ένα από τα πρώτα παιδικά ημερολόγια που αποκάλυψε στο ευρύτερο κοινό τη φρίκη του Ολοκαυτώματος.

Η Wattenberg γεννήθηκε στη Λοτζ στις 10 Οκτωβρίου 1924. Ξεκίνησε να κρατά ημερολόγιο για τα χρόνια του πολέμου τον Οκτώβριο του 1939, λίγο καιρό μετά από την παράδοση της Πολωνίας στις γερμανικές δυνάμεις. Η οικογένεια Wattenberg διέφυγε στη Βαρσοβία. Τον Νοέμβριο του 1940, η Miriam, μαζί με τους γονείς και τη μικρή αδερφή της, ζούσε κάτω από συνθήκες εγκλεισμού στο γκέτο της Βαρσοβίας. Η οικογένεια Wattenberg είχε προνομιούχο θέση σε αυτήν την κλειστή κοινότητα, καθώς η μητέρα της Miriam ήταν Αμερικανή υπήκοος.

Λίγο καιρό μετά από το πρώτο μεγάλο κύμα απελάσεων των Εβραίων της Βαρσοβίας στο στρατόπεδο Τρεμπλίνκα το καλοκαίρι του 1942, Γερμανοί αξιωματούχοι φυλάκισαν τη Miriam, την οικογένειά της και άλλους Εβραίους με ξένα διαβατήρια στην περιβόητη φυλακή Πάβιακ. Αργότερα, οι γερμανικές αρχές ενέκριναν τη μεταφορά της οικογένειας στο στρατόπεδο εγκλεισμού στο Βιτέλ και τελικά τους επέτρεψαν να μεταναστεύσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1944. Το ημερολόγιο της Miriam Wattenberg εκδόθηκε με το ψευδώνυμο "Mary Berg" το Φεβρουάριο του 1945 και ήταν από τις λιγοστές βιογραφικές αφηγήσεις της ζωής στο γκέτο της Βαρσοβίας που έφτασαν στα χέρια αγγλόφωνων αναγνωστών πριν από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 

 

 

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ

Η δημοτικότητα του ημερολογίου της Άννας Φρανκ επισκίασε για αρκετό καιρό τις αυθεντικές προσωπικές ιστορίες που γράφτηκαν από άλλα παιδιά κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Ωστόσο, καθώς το ενδιαφέρον για τα γεγονότα του Ολοκαυτώματος συνέχισε να αυξάνεται, πολλά ακόμη ημερολόγια είδαν το φως της δημοσιότητας και έδωσαν στο αναγνωστικό κοινό μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής των νεαρών ατόμων κάτω από την μπότα του Ναζισμού.

Οι νεαροί συγγραφείς αυτής της περιόδου προέρχονται από πολλές διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Ορισμένα από τα παιδιά που έγραψαν ημερολόγια ήταν από φτωχές ή αγροτικές οικογένειες. Άλλα ήταν παιδιά επαγγελματιών της μεσαίας τάξης. Άλλα μεγάλωσαν με πλούτη και προνόμια. Λίγα από αυτά τα παιδιά προήλθαν από βαθιά θρησκευόμενες οικογένειες, ενώ άλλα μεγάλωσαν σε οικογένειες που είχαν ενταχθεί πλήρως στην κοσμική κοινότητα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους νεαρούς συγγραφείς, ωστόσο, τηρούσαν πιστά τα εβραϊκά έθιμα και τις παραδόσεις, ανεξάρτητα από το τι πίστευαν προσωπικά.

Τα παιδικά ημερολόγια από την περίοδο του Ολοκαυτώματος χωρίζονται σε τρεις γενικές κατηγορίες:

1) αυτά που γράφτηκαν από παιδιά που διέφυγαν από περιοχές ελεγχόμενες από τους Γερμανούς και έγιναν πρόσφυγες ή αντάρτες,

2) αυτά που γράφτηκαν από παιδιά που ζούσαν σε κάποια κρυψώνα και

3) αυτά που κρατούσαν νεαρά άτομα τα οποία κατοικούσαν σε γκέτο, ή ζούσαν κάτω από συνθήκες περιορισμού που είχαν επιβληθεί από τις γερμανικές αρχές ή, πιο σπάνια, τα οποία ήταν έγκλειστα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. 

 

 

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ

Η Άννα Φρανκ, η οποία έγραψε το ημερολόγιό της ενώ κρυβόταν με την οικογένειά της και λιγοστά φιλικά πρόσωπα σε μια σοφίτα-αποθήκη στο Άμστερνταμ, είναι η πιο διάσημη νεαρή χρονογράφος της περιόδου του Ολοκαυτώματος.

Το πλήρες ονοματεπώνυμό της ήταν Ανελίζ Φρανκ και γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη της Γερμανίας στις 12 Ιουνίου 1929. Ήταν η δεύτερη κόρη του επιχειρηματία Ότο Φρανκ και της συζύγου του Έντιθ. Όταν οι Ναζί κατέλαβαν την εξουσία τον Ιανουάριο του 1933, η οικογένεια Φρανκ κατέφυγε στο Άμστερνταμ για να αποφύγει τα αντιεβραϊκά μέτρα του νέου καθεστώτος. Η Άννα είχε λάβει ως δώρο για τα δωδέκατα γενέθλιά της ένα λεύκωμα το οποίο άρχισε να χρησιμοποιεί ως ημερολόγιο, περιγράφοντας με κάθε λεπτομέρεια όλα τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη "Μυστική Πτέρυγα". Μετά από ανώνυμη καταγγελία, οι γερμανικές αστυνομικές δυνάμεις ασφαλείας ανακάλυψαν την κρυψώνα της οικογένεια Φρανκ στις 4 Αυγούστου 1944 και απέλασαν τους ενοίκους της σοφίτας στο Άουσβιτς μέσω Βέστερμποκ.

Στα τέλη Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου 1944, η Άννα και η αδερφή της Μαργκό μεταφέρθηκαν από το Άουσβιτς στο Μπέργκεν-Μπέλσεν όπου πέθαναν από τύφο στα τέλη Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου 1945. Μετά τον πόλεμο, ο πατέρας της Άννας, Ότο Φρανκ, ο οποίος ήταν και το μοναδικό μέλος της οικογένειας που επέζησε, επέστρεψε στο Άμστερνταμ το καλοκαίρι του 1945, όπου η πρώην υπάλληλός του, Miep Gies, τού έδωσε το ημερολόγιο της Άννας και κάποια άλλα έγγραφα που είχε βρει στη σοφίτα μετά από τις συλλήψεις. Το ημερολόγιο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην Ελβετία το 1947. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην αγγλική γλώσσα το 1952 με τίτλο The Diary of a Young Girl (Το ημερολόγιο ενός μικρού κοριτσιού). Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ είναι σήμερα ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του κόσμου και η συγγραφέας του έχει αναδειχθεί σε σύμβολο για τα εκατοντάδες χιλιάδες εβραιόπουλα που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Απόσπασμα από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, 10 Οκτωβρίου 1942: «Μια φωτογραφία μου όπως θα ήθελα να είμαι πάντα.

Απόσπασμα από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, 10 Οκτωβρίου 1942: «Μια φωτογραφία μου όπως θα ήθελα να είμαι πάντα. Ίσως τότε να είχα ακόμα πιθανότητες να πάω στο Χόλλυγουντ. Αλλά τώρα πια φοβάμαι ότι συνήθως φαίνομαι πολύ διαφορετική.» Άμστερνταμ, Ολλανδία.

Εικονογραφημένη σελίδα από ημερολόγιο παιδιού που γράφτηκε σε στρατόπεδο προσφύγων στην Ελβετία.

Εικονογραφημένη σελίδα από ημερολόγιο παιδιού που γράφτηκε σε στρατόπεδο προσφύγων στην Ελβετία. Αυτή η καταχώρηση περιγράφει πώς η οικογένεια πέρασε τα σύνορα και έφτασε στην Ελβετία. Το κείμενο έχει ως εξής: "Βγήκαμε από το δάσος και φτάσαμε σε ένα ξέφωτο: έπρεπε να προσπαθήσουμε να μην κάνουμε θόρυβο γιατί βρισκόμασταν πολύ κοντά στα σύνορα. Α! Παραλίγο να ξεχάσω! Πριν βγούμε από το δάσος, μας έβαλαν να κάτσουμε ακίνητοι για περίπου ένα τέταρτο της ώρας, ενώ αυτοί πήγαν να εξερευνήσουν την περιοχή και να κόψουν το συρματόπλεγμα. Ευτυχώς, λίγη ώρα μετά, συνεχίσαμε το δρόμο μας. Είδαμε ένα μικρό φυλάκιο που βρισκόταν ακριβώς μπροστά από την τρύπα στο φράχτη. Ευτυχώς, δεν υπήρχε φρουρός. Ένας-ένας, περάσαμε αθόρυβα μέσα από την τρύπα του φράχτη. Μεγάλη ευτυχία! Επιτέλους, φτάσαμε σε ελεύθερο έδαφος, στην Ελβετία". Ελβετία, 1943-1944.

Προβολή Αντικειμένου

Εικονογραφημένη σελίδα από ημερολόγιο παιδιού που γράφτηκε σε στρατόπεδο προσφύγων στην Ελβετία.

Εικονογραφημένη σελίδα από ημερολόγιο παιδιού που γράφτηκε σε στρατόπεδο προσφύγων στην Ελβετία. Αυτή η καταχώρηση περιγράφει πώς η οικογένεια πέρασε τα σύνορα και έφτασε στην Ελβετία. Το κείμενο έχει ως εξής: "Βγήκαμε από το δάσος και φτάσαμε σε ένα ξέφωτο: έπρεπε να προσπαθήσουμε να μην κάνουμε θόρυβο γιατί βρισκόμασταν πολύ κοντά στα σύνορα. Α! Παραλίγο να ξεχάσω! Πριν βγούμε από το δάσος, μας έβαλαν να κάτσουμε ακίνητοι για περίπου ένα τέταρτο της ώρας, ενώ αυτοί πήγαν να εξερευνήσουν την περιοχή και να κόψουν το συρματόπλεγμα. Ευτυχώς, λίγη ώρα μετά, συνεχίσαμε το δρόμο μας. Είδαμε ένα μικρό φυλάκιο που βρισκόταν ακριβώς μπροστά από την τρύπα στο φράχτη. Ευτυχώς, δεν υπήρχε φρουρός. Ένας-ένας, περάσαμε αθόρυβα μέσα από την τρύπα του φράχτη. Μεγάλη ευτυχία! Επιτέλους, φτάσαμε σε ελεύθερο έδαφος, στην Ελβετία". Ελβετία, 1943-1944.

Προβολή Αντικειμένου

Μια σελίδα από το ημερολόγιο της Eugenia Hochberg, από την εποχή που ζούσε κρυφά στο Μπρόντι της Πολωνίας.

Μια σελίδα από το ημερολόγιο της Eugenia Hochberg, από την εποχή που ζούσε κρυφά στο Μπρόντι της Πολωνίας. Η σελίδα περιέχει ένα χρονολόγιο των σημαντικών γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, όπως οι θάνατοι και οι απελάσεις φίλων και συγγενών. Μπρόντι, Πολωνία, Ιούλιος 1943 - Μάρτιος 1944.

Προβολή Αντικειμένου

Φωτογραφία του Peter Feigl, ενός από τα εβραιόπουλα που κρύβονταν στο προτεσταντικό χωριό Le Chambon-sur-Lignon.

Φωτογραφία του Peter Feigl, ενός από τα εβραιόπουλα που κρύβονταν στο προτεσταντικό χωριό Le Chambon-sur-Lignon. Le Chambon, Γαλλία, 9 Αυγούστου 1943.

Σελίδα από το ημερολόγιο του Peter Feigl, ενός εβραιόπουλου που κρυβόταν στο προτεσταντικό χωριό Le Chambon-sur-Lignon.

Σελίδα από το ημερολόγιο του Peter Feigl, ενός εβραιόπουλου που κρυβόταν στο προτεσταντικό χωριό Le Chambon-sur-Lignon. Οι φωτογραφίες απεικονίζουν τους γονείς του, που έχασαν τη ζωή τους σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Το κείμενο είναι στα Γαλλικά και τα Γερμανικά. Le Chambon-sur-Lignon, Γαλλία, 1942-1943.