Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.
ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Ε. Κούνιο-Αμαρίλιο
Αλμπέρτος Ναρ
Το βιβλίο αυτό, του έπρεπε να είναι βαρύ. Γιατί βαραίνουν οι Μαρτυρίες του. ΄Οπως η πόρτα του Μουσείου βαριά, στη Σαλονίκη, στο ισόγειο της οποίας, έβαλα εντέλει τα ακουστικά για να ακούσω μερικές, απ΄αυτούς που έζησαν τα γεγονότα.
Σε πολλά βιβλία μελέτησα και διάβασα το θέμα της ιστορικής μνήμης και την ανάλυσή του από σημαντικούς ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί συγκεκριμένα με τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος, τη Shoa, τη διατήρήσή της, τους "σωστούς" τρόπους αποτύπωσης. ΄Ολοι κατέληγαν στο ίδιο συμπέρασμα:
Η μνήμη έχουμε εξ ορισμού υποχρέωση να διατηρηθεί. Και η πιο ακριβής καταγραφή είναι η προσωπική μαρτυρία, όσο "φθαρτή" ή ευάλωτη κι αν έχει καταστεί απ΄τον χρόνο που πέρασε από το βίωμα. Το συναίσθημα παραμένει, κι αυτό το νιώθει κανείς όταν ακούσει μερικούς απ΄τους ανθρώπους που περιέχονται στο βιβλίο, με τα ίδια του τ΄αυτιά να περιγράφουν όσα έζησαν, όπως είχα την τύχη να βιώσω στην επίσκεψή μου στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Το συναίσθημα αυτό με κατέλαβε και φυλλομετρώντας αυτό το βιβλίο. Κι επειδή θέλω να είμαι ακριβής, δηλαδή αληθινή, θα σας πω, πως δεν το διάβασα ολόκληρο ακόμη. Νιώθω πως είναι τέτοια η βαρύτητά του, οι σκιές των μαρτυριών, ο συγκλονισμός των γεγονότων, που πρέπει να μου επιτρέψω να σταλάξει κάθε μαρτυρία την ουσία της πριν δώσω χρόνο και χώρο στην επόμενη.
[ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΖΩΝΤΩΝ, τις οποίες συγκέντρωσαν και εξέδωσαν στον τόμο αυτό οι Έρικα Κούνιο-Αμαρίλιο και Αλμπέρτος Ναρ, δεν αποτελούν απλώς τεκμήριο και ανεκτίμητη ιστορική πηγή, αλλά και μάθημα για τα όρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς μέσα στο κακό, τόσο από τη μεριά εκείνων που το επιβάλλουν όσο και από εκείνους που το υφίστανται και επιβιώνουν.
Μας δίνει τη δυνατότητα να ρίξουμε μια ματιά στην καρδιά του βαθύτερου σκότους, αυτού της ζωής και του θανάτου στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ο τόμος, των πάντα φροντισμένων εκδόσεων Ευρασία, περιλαμβάνει επίσης ένα μικρό λεξικό όρων, ονομάτων και τόπων, καθώς και χρονολογικό πίνακα γραμμένα από τη Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου], που μας δίνει απόλυτα ευκρινώς τη δραματικά εγκληματική χρήση ενός λεξιλογίου, ορολογίας και λέξεων που απέκτησαν άλλη σημασία. Λέξεις και όροι που χρησιμοποιούμε σήμερα καθημερινά και που ακούμε δυστυχώς από ύποπτα στόματα ξανά στο 2019, ως επιχειρήματα πολιτικής στο προσφυγικό ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κι αυτά είναι σχεδόν πάντα νεοναζιστικού προσανατολισμού, ή το χειρότερο, αρθρώνονται ως πολιτικός λόγος σε κόμματα που φλερτάρουν διπλωματικά με τη νεοναζιστική επιχειρηματολογία και πρακτική.
Ο χωρισμός είναι σε δύο μέρη και πρακτικός, μια γυναίκα έχει συλλέξει και καταγράψει της μαρτυρίες των γυναικών και ένας άνδρας εκείνες των ανδρών. Και οι δυο μεγάλωσαν ως παιδιά σε οικογένειες σημαδεμένες απ΄το Ολοκαύτωμα, έμμεσα ή άμεσα. ΄Εχουν κι οι δυο, η ΄Ερικα Κούνιο-Αμαρίλιο και ο Αλμπέρτος Ναρ, τον ίδιο στόχο. Στην αρχή του βιβλίου αποτυπώνονται από τους δεύτερης γενιάς απογόνους θυμάτων του Ολοκαυτώματος, στα εισαγωγικά σημειώματα, η ιδιαίτερη ευαισθησία τους, η πνευματική ενασχόληση, μα κυρίως η έννοια τους για τη διατήρηση της ιστορικής αλήθειας και της ομορφιάς της ζωής, έστω και μέσα από μαρτυρίες θανάτου, η πρώτη ως επιζήσασα που αποφάσισε την προσωπική της ανάδυση ως χρέος, ο δεύτερος ως απόγονος επιζώντων, λογοτέχνης και τιμητής της ιστορίας της κοινωνικής ζωής των Σαλονικάι και της αγάπης τους για τη γενέθλια πόλη.
Ξεκίνησα από μία απ΄αυτές τις Προσωπικές Μαρτυρίες. Σταλάζει ακόμα το νόημά της μέσα μου, αλλά παρακινήθηκα να σας γράψω να το αποκτήσετε. Πάρτε το σπίτι, δείτε το αφαιρετικό εξώφυλλο με τις ράγες που όλοι ξέρουμε πού εννοούν ότι καταλήγουν. Αρχίστε μαζί τους τη διαδρομή που έκαναν εκείνοι που περιέχονται στο βιβλίο και ευτυχώς γύρισαν ξανά στη Σαλονίκη.
 |
| Μαρτυρία Λεόν Μπενμαγιόρ |
 |
| Μαρτυρία Λεόν Μπενμαγιόρ |
στα κρεματόρια και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων Εβραίων επίσης. Αυτή είναι μια ακριβής αλήθεια. Μια ακόμα είναι πως ο πληθυσμός κατά μείζονα λόγο, της Θεσσαλονίκης, που όλοι την αγαπάμε και ξαναγυρνάμε στην αγκαλιά της, ξεκληρίστηκε. Και μαζί της μια σειρά από άλλες πόλεις, πλήρωσαν βαρύ τίμημα αίματος και ενεπλάκησαν πολλές φορές σε παιχνίδια ανταλλαγής πληθυσμών που θα θανατωθούν σε σχέση με άλλους που επελέγη να επιζήσουν, όπως στην περίπτωση της Καβάλας. Είναι σημαντικό επίσης, να λάβουμε επιτέλους γνώση, να μετέχουμε στην πληροφορία, να αναλάβουμε μέρος της ευθύνης της διάδοσης της αλήθειας. Και της ιστορικής αποκατάστασης.
Το Ολοκαύτωμα δεν έχει καταστεί ακόμα και σήμερα αποτύπωμα της κοινής συνείδησης όλων των ανθρώπων. Οι αυθεντικές μαρτυρίες συμβάλλουν στην ακριβή καταγραφή του μεγέθους, της ποικιλίας των στρατηγικά μελετημένων μεθόδων αλλά κυρίως στην τεκμηρίωση της ύπαρξης οργανωμένης στρατηγικής καθολικής εξόντωσης των Εβραίων. Είτε με εκτελέσεις, είτε με ομαδικές θανατώσεις στους θαλάμους αερίων, για τους Ναζί η σύλληψη αφορούσε στον πλήρη Αφανισμό. Και η στρατηγική τους δυστυχώς, δεν έχει εγκαταλειφθεί καθώς υπάρχουν αυτή τη στιγμή διεστραμμένα μυαλά στους "πολιτικούς" νεοναζιστικούς κύκλους που φλερτάρουν με τα σενάρια της Τελικής Λύσης και την προσαρμογή της εφαρμογής τους στο σήμερα.
Η αγωνία των ανθρώπων που εργάστηκαν για να συλλεγούν, καταγραφούν οι μαρτυρίες και για να γίνει πραγματικότητα αυτό το βιβλίο, καθώς και όλων όσων γράψανε για το θέμα, και συνεχίζουν να γράφουν, - είτε με τη μορφή δοκιμίου, θεατρικού ή λογοτεχνικού κειμένου, σεναρίου ταινίας ή τηλεοπτικής σειράς, ακόμη και μυθιστορήματος νουάρ που βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά, - είναι μία και το ζητούμενο ένα και πολύ συγκεκριμένο:
Να μάθουμε σε βάθος και σε εύρος την Αλήθεια.
Και να μην την ξεχάσουμε ποτέ.
Να μην αφήσουμε ποτέ την πεζή μας καθημερινότητα να συμπαρασύρει ως παράπλευρη τη ζοφερή καθημερινότητα που περιγράφεται στις Προσωπικές Μαρτυρίες.
 |
Μαρτυρία Σολ Καζές
|
 |
| Μαρτυρία Σολ Καζές |
Αφήστε το βιβλίο στο τραπέζι. Σταλάζετε μια μαρτυρία όποτε μπορείτε, όσο αντέχετε. Είναι η πιο τρανταχτή απόδειξη ότι όλα όσα έχετε ακούσει και διαβάσει συνέβησαν. Γιατί έχουμε φτάσει ως κοινωνία διεθνώς στο σημείο να υπερασπιζόμαστε ακόμα κι αυτό. ΄Οτι το Ολοκαύτωμα όντως συνέβη, είναι ακριβές και αληθινό.
΄Οσο οι μαρτυρίες αυτών που το έζησαν και το διηγούνται.
Διαβάζοντας το βιβλίο συμβάλλετε σε κάτι μεγάλο, με τα μάτια σας που αγγίζουν το χαρτί. Γιατί όπως λέει κι ο Μισέλ Φάις, στο ΄Οπως Ποτέ:
"Σημασία έχει να μη μας καταπτοήσει η συνήθεια της σιωπής. Αυτό είναι το πρωταρχικό. Να μη μας εξουθενώσει η ερημιά κι ο παγετώνας της".
ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Ε. Κούνιο-Αμαρίλιo
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου