Ανώνυμες Επιστολές| Μια ιστορία για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου

4 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου

(Το κείμενο αυτό γράφτηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου ( 4 Φεβρουαρίου). Είναι ανώνυμο γιατί δεν έχει ως στόχο του να περιγράψει την εμπειρία ενός ατόμου αλλά να αποφευχθεί η επανάληψη της ίδιας εμπειρίας από άλλους.)

Λένε ότι το κακό πολλές φόρες έρχεται από κει που δεν το περιμένεις. Έτσι ξαφνικά ήρθε και σ’ εμάς. Μια μέρα η μητέρα μου μού ανακοίνωσε ότι η γιαγιά μου είχε καρκίνο και μάλιστα σε προχωρημένο στάδιο. Η μητέρα της είχε πεθάνει απ’ την ίδια μορφή ενώ κι άλλα μέλη της οικογένειάς της έφυγαν απ’ αυτή την αρρώστια. Δε μπορώ να πω ότι εξεπλάγην με την είδηση, δεδομένου του οικογενειακού ιστορικού. Το σοκ όμως ήταν τεράστιο όταν έμαθα ότι τα συμπτώματα είχαν εμφανιστεί 2-3 χρόνια πριν και κανείς δεν ήξερε τίποτα. Εκείνη επέλεξε να το κρύψει, όχι τόσο από άγνοια, αφού είχε φροντίσει τη μητέρα της όταν ήταν άρρωστη, όσο επειδή δεν ένιωθε πόνο και επειδή δεν ήθελε να επωμιστεί η δική της οικογένεια ‘’το βάρος’’ που επωμίστηκε εκείνη κάποτε.

Κάτι τέτοιες στιγμές είναι που σκέφτεσαι ότι πρέπει να φανείς δυνατός και να στηρίξεις τους άλλους. Να αφήσεις πίσω σου τον όποιο θυμό ένιωσες για τον παραλογισμό της σκέψης που οδήγησε σ’ αυτή την κατάσταση και να προσφέρεις όσα μπορείς.

Μένοντας σε διαφορετική πόλη, είχα την ευκαιρία να συνειδητοποιήσω την κατάσταση (όσο μπορεί να συνειδητοποιήσει κανείς κάτι τέτοιο) μέχρι να έρθει η ώρα να την δω για πρώτη φορά μετά την είδηση. Δεν μπόρεσα όμως να αποφύγω εκείνο το τρομακτικό μούδιασμα όταν σκέφτηκα ότι από δω και πέρα θα ζούμε με το φόβο πως κάθε στιγμή που τη βλέπουμε μπορεί να είναι και η τελευταία.

Όσο δύσκολη όμως κι αν θεωρείται η ώρα της ανακοίνωσης, δεν συγκρίνεται με αυτή των εξετάσεων. Ξαφνικά οι γιατροί, που τους επισκεπτόμουν για εξετάσεις ρουτίνας, γίνονται πιθανοί μαντατοφόροι και ο χρόνος της αναμονής στα νοσοκομεία περνάει βασανιστικά αργά.

Προσφέρθηκα να βοηθήσω όσο μπορούσα σε αυτή τη φάση των εξετάσεων προσπαθώντας κυρίως να ελαφρύνω τη μαμά και να κάνω τη γιαγιά να ξεχνιέται (τον πρώτο καιρό, το κλίμα ήταν αρκετά βαρύ). Όντας σε μια αμυντική προσπάθεια, η ψυχολογία μου έδειχνε να μην επηρεάζεται απ’ τις εξελίξεις, παρά τις αρχικές μου ανησυχίες ότι θα μου είναι πολύ δύσκολο. Καθόμουν στις αίθουσες αναμονής και χάζευα το χώρο και τον κόσμο λες και δεν με άγγιζε το θέμα, σαν να μην ήταν η δική μου γιαγιά άρρωστη. Πολλές φορές η στάση μου αυτή έφτανε το γελοίο, αφού δε δίσταζα να περιμένω το γιατρό τρώγοντας (ακόμη και το τοστ που είχα φέρει για τη γιαγιά). Καθώς δεν συνηθίζω να είμαι αναίσθητη, ειδικά σε σοβαρές καταστάσεις, απέδωσα την όλη μου στάση σε μια προσπάθεια να μη με πάρει από κάτω και δεν το ανέλυσα περισσότερο.

Μία απ’ αυτές τις ατελείωτες αναμονές ήταν στο Ειδικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο <<Μεταξά>> στον Πειραιά. Καθόμουν έξω απ’ την αίθουσα εξέτασης και περίμενα μαζί με τη μαμά και τη γιαγιά. Κάποια στιγμή την προσοχή μου τράβηξε μια κυρία που μου φάνηκε γνώριμη. Ήταν απ’ το νησί μου και η μητέρα μου τη χαιρέτησε. Μαζί της ήταν μια άλλη κυρία που μου ήταν άγνωστη. Φαινόταν ότι περίμεναν κι εκείνες την ίδια εξέταση μ’ εμάς αλλά δεν έδωσα βάση στο ποια απ’ τις δύο αφορούσε. Στο διάδρομο κάθονταν κι άλλες κυρίες, μέσης και μεγάλης ηλικίας, προφανώς με το ίδιο πρόβλημα. Έπιασαν την κουβέντα και έτσι όπως μοιράζονταν τις προσωπικές τους εμπειρίες, για λίγο ξέχασα για ποιο λόγο βρισκόμουν εκεί, για ποιο λόγο βρίσκονταν όλες τους εκεί. Έμοιαζε σαν να συζητούν για ένα οποιοδήποτε ιατρικό θέμα κι όχι για ένα τόσο σοβαρό, πιθανόν έχοντας αποδεχτεί την κατάσταση αλλά κυρίως επειδή όλες είχαν εμπειρίες πάνω στο ίδιο θέμα. Άκουσα τις ιστορίες τους αλλά περισσότερο με σόκαρε εκείνη μιας σχετικά νέας γυναίκας η οποία είχε αρρωστήσει από ιατρική αμέλεια, καθώς ο γιατρός δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή στις ενδείξεις που υπήρχαν. Θύμωσα για λογαριασμό της.

Πάντα είχα έναν φόβο για τους γιατρούς. Απέφευγα τις εξετάσεις όταν δεν ήταν απαραίτητες. Όμως, μετά από εκείνη τη μέρα στο νοσοκομείο, ζήτησα η ίδια να κάνω όλες τις πιθανές εξετάσεις. Το γεγονός ότι είχα ένα αρκετά πλούσιο οικογενειακό ιστορικό με είχε τρομάξει, ειδικά όταν αποδείχτηκε ότι δεν προσπέρασε μια γενιά (αυτή της γιαγιάς μου) όπως νομίζαμε.

Αυτό που μάθαμε εκείνη τη μέρα ήταν για άλλη μια φορά το προχωρημένο στάδιο της κατάστασης, με το οποίο εξακολουθούσα να αποφεύγω οποιαδήποτε οπτική επαφή. Ήδη αντιμετώπιζα τη γιαγιά μου διαφορετικά, δεν ήθελα να έχω στο μυαλό μου την εικόνα μεταλλαγμένων κυττάρων όταν την σκεφτόμουν και σ’ αυτό επέμενε και η μητέρα μου.

Καθώς ετοιμαζόμασταν να φύγουμε, είδαμε τη μία κυρία απ’ τις δύο, εκείνη που δεν ήξερα, να βγαίνει κλαίγοντας. Η μαμά πήγε να ρωτήσει τι συνέβη: είχε διαγνωστεί κι εκείνη με καρκίνο. Την επόμενη μέρα μάθαμε ότι αυτοκτόνησε. Συνειδητοποίησα ότι ήμουν απ’ τους τελευταίους που την είχαν δει και η υπενθύμιση του ότι ‘’ τη μια είμαστε, την άλλη δεν είμαστε’’ με κατατρόμαξε.

Η αγωνία για μας συνεχίστηκε με επισκέψεις σε γιατρούς και εξετάσεις. Το κλίμα όμως ήταν διαφορετικό, σαν να το είχαμε αποδεχτεί και πορευόμασταν μ’ αυτό, παρόλο που η εσπευσμένη μετακόμιση της γιαγιάς στο σπίτι δεν μας άφηνε να ξεχάσουμε ότι κάτι έχει αλλάξει.

Παρόλο που κοντεύει ένας χρόνος από τότε, η γιαγιά μου ζει, χωρίς πόνο, παρά τη μεγάλη ηλικία της και το προχωρημένο της κατάστασης. Η ζωή στάθηκε γενναιόδωρη μαζί της ενώ την ίδια ώρα ο καρκίνος παίρνει ανθρώπους όλων των ηλικιών.

Δε θα μιλήσω για τη μοίρα και τα γραμμένα της. Θα εστιάσω μόνο σε αυτό που έχει σημασία: την πρόληψη. Ειδικά στην περίπτωση της κληρονομικότητας, η αμέλεια μοιάζει με αυτοκτονία. Αλλά ακόμα κι όταν δεν υπάρχει ιστορικό, τα ποσοστά θανάτων θα έπρεπε να είναι αρκετά για να πείσουν τον κόσμο να ψάξει και όποτε είναι δυνατό να προλάβει.

Ακούω συχνά για περιπτώσεις ανθρώπων, ζωντανές αποδείξεις του μεγαλείου της ανθρώπινης ελπίδας, και τους θαυμάζω. Ξέρω ότι εγώ στη θέση τους ίσως να μην είχα τόσο θάρρος. Γιατί θάρρος χρειάζεται σε τέτοιες καταστάσεις, συνδυασμένο με προνοητικότητα, ελπίδα και αγάπη για τη ζωή!