Επιμέλεια :Μαρίνα Καρτελιά.
Θυμόμαστε #weremember
΄Ολο το μήνα, στο Pause., τιμάμε τη μνήμη. Τιμάμε την Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος. Με φωτογραφίες, δημοσιεύσεις, εκδηλώσεις και οτιδήποτε σχετικό με την αποτύπωση του στις Τέχνες και στον κόσμο ολόκληρο.
Σήμερα στο Pause φιλοξενούμε την εξαίρετη, διεισδυτική κριτική που έγραψε ο Παναγιώτης Τιμογιαννάκης για την ταινία "Τα δεινά της Θάλασσας" που πραγματεύεται την προσφυγιά. Που είναι παντού η ίδια. Οι Εβραίοι διώχθηκαν αρχικά μέσα στην ίδια τους τη χώρα, με τα πογκρόμ και τα γκέτο και στη συνέχεια απελάθηκαν και στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης απ΄όπου οι περισσότεροι δεν ξαναγύρισαν ποτέ.
Το δράμα αυτό του Ολοκαυτώματος και του διωγμού, και το πώς η Βανέσα Ρεντγκρέιβ σκηνοθετώντας μίλησε μαχητικά και υπερασπίστηκε το θέμα και τη μη αποσιώπησή του, αλλά αντίθετα την υποχρέωση να μιλάμε γι΄αυτό, αποτυπώνεται και σ΄αυτήν την ιδιαίτερη ταινία.
Η βραβευμένη με Όσκαρ και επιφανής ακτιβίστρια Βανέσα Ρεντγκρέιβ σκηνοθετεί ένα κινηματογραφικό δοκίμιο για τη σύγχρονη μεταναστευτική και προσφυγική τραγωδία. και μάλιστα ήρθε και στην Αθήνα για την προβολή του ντοκιμαντέρ.
Εμείς, μετά την ευγενική παραχώρηση της καταπληκτικής κριτικής, σας την παρουσιάζουμε :
Τα δεινά της Θάλασσας
Το ντοκυμαντέρ με το οποίο ντεμπουτάρησε στην κινηματογραφική σκηνοθεσία η μία και μοναδική ΒΑΝΕΣΑ ΡΕΝΤΓΚΡΕΗΒ είναι το καλύτερο από όσα έχω δει για πρόσφυγες από τότε που ενέσκηψε το θέμα στη ζωή μας με τις καραβιές των ψυχών να βυθίζονται στις αδυσώπητες θάλασσες κι όσοι διασώζονται να αντιμετωπίζουν τη «λιποταξία» των Αρχών, των κοινωνιών, των Κυβερνήσεων. Τη λιποταξία των ανθρώπων απέναντι στον Ανθρωπο.
Κι είναι το καλύτερο επειδή πρωτίστως βασίζεται στο πάθος της ΒΑΝΕΣΑΣ, αυτό καθρεφτίζεται, αυτό φλέγει την ταινία.
Κι είναι ένα πάθος αληθινό, γνήσιο, ένα ώριμο πάθος της στιγμής, όπου η 80χρονη πλέον ΠΡΩΤΗ ΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΣΚΗΝΗΣ, ΤΗΣ ΟΘΟΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ αλλά και του ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΥ, καταθέτει μέσα από τις εικόνες και τη δική της ωρίμανση . Μέσα από την προσέγγιση, από τον τρόπο προσέγγισης. Καταθέτει τη φιλοσοφία, την ηρεμία του πνεύματος και της ηλικίας, τον πόνο που έχει καταγραφεί βαθιά μέσα της με τις δικές της απώλειες στα τελευταία χρόνια και που αυτή η χαροκαμένη γυναίκα που έχασε μέσα σε λίγα χρόνια την κόρη της Νατάσα σε ατύχημα, τον αδερφό της Κόριν που ήταν κι ο πολιτικός εμπνευστής της από τα πρώτα νιάτα της, την αδελφή της Λυν, λίγο πιο πριν τη μάνα αλλά και τον πατέρα της Σερ Μάικλ μα και τον πρώην σύζυγο Τόνυ Ρίτσαρντσον με τον οποίο τη συνέδεαν σχέσεις ζωής, τον μεταβόλισε σε δύναμη, τον έκρυψε βαθιά και κοιτάζει μέσα από τη δική της πικρή ωρίμανση, το θέμα των προσφύγων.
Δεν θυμώνει, δεν ωρύεται, δεν κάνει ένα ντοκυμαντέρ φωνασκιών και μεγαλόστομων καταγγελιών. Βάζει τα πράγματα κάτω, κοιτάζει απευθείας την ουσία τους, τα φιλμάρει και τα δίνει στην Ανθρωπότητα. Με την συμπαράσταση του γιου της ΚΑΡΛΟ ΝΕΡΟ, από τη σχέση της με τον Ιταλό ηθοποιό Φράνκο Νέρο, που αναλαμβάνει χρέη παραγωγού για συμβολή στο μεγάλο ανθρωπιστικό έργο της μάνας του.
Και σε αυτή την ηλικία, με επισφαλή κατά κάποιο τρόπο υγεία, χειρουργημένη για καρδιολογικό πρόβλημα, αμολιέται στα στρατόπεδα των προσφύγων είτε βρίσκονται στην αποκαλούμενη «ζούγκλα» του Καλαί, είτε στην Ελλάδα για την οποία μόνο ύμνους κι επαίνους έχει, το ίδιο και για τους ανθρώπους της , για το λαό της, για μας ως προς τη στάση συμπαράστασης στους πρόσφυγες, προσπαθεί να αφυπνίσει την Ανθρωπότητα, προπάντων τις Κυβερνήσεις και την ίδια την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση.
Και στο ντοκυμαντέρ , κάνει focus στο θέμα «προσφυγιά», ανοίγοντας διάπλατα την αγκαλιά , σε μια πρισματική θεώρηση του ζητήματος. Κάνοντας πλήρη αναγωγή και στην προσφυγιά των Εβραίων στα χρόνια του Χίτλερ και του Ολοκαυτώματος. Εχοντας μαζί της και τον Λόρδο ΑΛΦΡΕΝΤ ΝΤΑΜΠΣ, βουλευτή του Εργατικού Κόμματος στη Βουλή των Λόρδων, ο οποίος είναι Εβραίος προσφυγικής καταγωγής και συμπαραστάτης της Βανέσα στον αγώνα της για τους πρόσφυγες. Οπως και την ΜΙΜΗ ΝΤΕΝΙΣΗ, με την οποία συνδέεται με μεγάλη προσωπική φιλία κι είναι αυτή που και στην εκδήλωση την έφερε αλλά κι εκείνη που τη συνόδευε διακριτικότατα στους καταυλισμούς των προσφύγων στην Ελλάδα
Κι έχει τεράστια σημασία το συγκεκριμένο για την συγκεκριμένη διότι η Βανέσα Ρεντγκρέηβ κατέγραψε κάποτε μια προσωπική σελίδα στην Ιστορία των βραβείων ΄Οσκαρ και παρέσυρε και την Ακαδημία Κινηματογράφου να την ακολουθήσει και να καταγράψει κι εκείνη τη δική της. Τότε, το 1978, με τη Βανέσα να έχει στρέψει το αγωνιστικό της ενδιαφέρον στους Παλαιστίνιους, κάποιοι κύκλοι Σιωνιστών είχαν εξαπολύσει επίθεση εναντίον της και διαδήλωναν εχθρικά με εκκλήσεις προς την Ακαδημία να μην της δώσει το Όσκαρ για την «Τζούλια». Φυσικά η Ακαδημία της το έδωσε και τότε ανέβηκε στο βάθρο κι εκφώνησε ένα πύρινο λόγο κατά του Σιωνισμού διαχωρίζοντας τον από τον Εβραϊσμό επισημαίνοντας τις θυσίες των Εβραίων και το Ολοκαύτωμα. Από κάποιους αυτό δεν είχε γίνει πιστευτό. Η Βανέσα Ρεντγκρέηβ απέδειξε ότι ήταν ιδεολόγος και το εννοούσε βαθιά.
Και στο ντοκυμαντέρ της «ΤΑ ΔΕΙΝΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ» κάνει την πλήρη αναγωγή του τωρινού ζητήματος σε όσα υπέφεραν οι Εβραίοι στη δεκαετία του 30 και τα παραλληλίζει με το σήμερα. Κάνει αναγωγές, όμως, και στην εσωτερική προσφυγιά, στην Αγγλία του 1940 και των βομβαρδισμών, όταν γέμισε η Αγγλία με εγγλεζάκια προσφυγόπουλα που τα έστελναν οι γονείς τους στα τέσσερα σημεία του βρετανικού, ίσως κι όχι μόνο, ορίζοντα προκειμένου να σωθούν. Η Βανέσα στο ντοκυμαντέρ της τα δένει όλα σε ένα. Φτάνει μέχρι την Ουγγαρία και τα γεγονότα του 1956 κι αποκαλύπτει πως από εκεί ξεκίνησε η πολιτικοποίηση της, στα 19 της χρόνια, που παρατούσε τα μαθήματα στη Δραματική Σχολη κι έτρεχε να προσφέρει βοήθεια στους Ουγγρους πρόσφυγες. Αν και καταγράφτηκε στην Ιστορία ως Αριστερή, ναι, ήταν Τροτσκίστρια και με το σοβιετικό καθεστώς που το θεωρούσε κληρονομιά του Στάλιν δεν τα πήγαινε και τόσο καλά…
Εξυπνη και μορφωμένη και ιδεαλίστρια, για να βάλει και τους Αμερικάνους στο παιχνίδι, να τους αφυπνίσει, εντάσσει δύο φορές στην ταινία την ομιλία της ΕΛΗΝΟΡ ΡΟΥΖΒΕΛΤ το 1948 στη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Τι θα πουν οι Αμερικανοί; Εληνορ Ρούζβελτ είναι αυτή.
Καταγράφει διαδηλώσεις στο Λονδίνο, φέρνει μαζί της και συναγωνιστές συναδέλφους της όπως την Τζούλιετ Στήβενσον που έκανε πύρινη ομιλία ενώπιον των Λονδρέζων ή την ανιψιά της την Τζέμα Ρεντγκρέιβ, θυγατέρα του Κόριν, ενώ κάποιους άλλους τους χρησιμοποιεί και για καλλιτεχνική διάσταση στο θέμα. Η φίλη της ΕΜΜΑ ΤΟΜΣΟΝ, της ανταποδίδει το δώρο που της πρόσφερε η Βανέσα, σε ένα μονοπλάνο που θέλω να το βλέπω και να το ξαναβλέπω όπου η Εμμα διαβάζει μια εφημερίδα της δεκαετίας του 30 σχετικά με τους Εβραίους.
Πρόκειται για ΜΑΘΗΜΑ, να διδάσκεται σε σχολές, το πώς μπορείς να κάνεις ΗΘΟΠΟΙΑ ακόμα κι όταν διαβάζεις την ειδησεογραφία σε μια εφημερίδα. Η τον ΡΕΗΦ ΦΑΪΝΣ, για ένα απόσπασμα από την «ΤΡΙΚΥΜΙΑ» του Σαίξπηρ, το οποίο στην αρχή μπορεί να ξενίσει μα αν το προσέξει κανείς, θα δει ότι είναι η πνευματική επιτομή στην υπόθεση. Είναι ο ΣΑΙΞΠΗΡ που για τους Βρετανούς (κι όχι μόνο- εννοείται!- μα για τους Βρετανούς ένας λόγος παραπάνω) είναι το ιερό, πνευματικό κειμήλιο. Κι ο βαθύς λόγος του στην «Τρικυμία», που είναι το τελευταίο του έργο, ίσως και το πιο δύσκολο πνευματικά (κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει με τις «Βάκχες» του δικού μας Ευριπίδη) μια και σε αυτό καταθέτει το καταστάλαγμα της υπέρμετρης σοφίας του, έρχεται και βάζει την παγκόσμια πνευματική υπογραφή στην υπόθεση: Ο λόγος του Πρόσπερου προς την Μιράντα!!
Κι όλα αυτά, μέσα από «χιλιόμετρα» φιλμ που τραβήχτηκαν στις επισκέψεις της, και που δεν θέλησαν αναπαραγωγή των δελτίων της τηλεόρασης, αλλά μια βαθύτερη διείσδυση στο πρόβλημα.
Λατρεμένη μου Βανέσα, πράγματι Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΚΑΤΑΚΤΙΈΤΑΙ ΚΙ ΌΧΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ. Είναι κι αυτή σαν την ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ!!!!!!!!!!!!!
Παναγιώτης Τιμογιαννάκης - pantimo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου