Απόσπασμα | Το Τυχερό | Κώστας Καβανόζης

Επιμέλεια : Μαρίνα Καρτελιά.

[..]

Τώρα όσο αφοράει το δάσκαλό μου Βολοβότση Βαγγέλη, μας ανακοίνωσε με μια δόση επισημότητας καθισμένος ανάμεσα σε μένα και τη Σοφία ο Χρίστο, θα πω τα ακόλουθα : ΄Ημασταν στο Μπάλατον ΄Αλμαντι, στον παιδικό σταθμό. ΄Ενας διευθυντής που είχαμε - αυτός ήταν απ΄τον ΄Εβρο - με λέει εμένα και σε ένα άλλο παιδί να πάμε στον σιδηροδρομικό σταθμό να περιμένουμε κάποιον δάσκαλο, να τον υποδεχτούμε. Πήγαμε μαζί με το παιδί αυτό, πήγαμε και οι δυο, ήρθε, έφτασε το τρένο, κατέβηκε ο άνθρωπος. ΄Οταν τον είδαμε, τον είδαμε σε πολύ κακή κατάσταση. Δεν ήταν ούτε ξυρισμένος, το πουκάμισο ακάθαρτο, τα παπούτσια, γιατί ήρθε από τη Σερβία, απ΄τη Γιουγκοσλαβία. Μέσω του Ερυθρού Σταυρού έφτασε στην Ουγγαρία αυτός. Και εμάς δεν μας φάνηκε καλά. Λέμε τι δάσκαλος θα ΄ναι αυτός έτσι. Χωρίς να ξέρουμε ότι... ποια είναι η ιστορία του και πώς έγινε αυτό το πράγμα. Τέλος πάντων τον συνοδεύσαμε μέχρι τον παιδικό σταθμό, την άλλη μέρα το πρωί έρχεται στην τάξη μας και μας και χαιρέτισε, καλημέρα παιδιά, από σήμερα εγώ θα σας μεταδίνω αρχαία ιστορία της Ελλάδας. Τότες καταλάβαμε ότι αυτός σίγουρα θα είναι καλός δάσκαλος. Και πραγματικά ήταν καλός δάσκαλος. Πραγματικά. ΄Ετσι μας μετάδινε το μάθημα ιστορίας, που ύστερα από αυτό εμείς δεν διαβάζαμε από το βιβλίο καθόλου. Αυτό που έλεγε αυτός, αυτό το παίρναμε μες στο μυαλό μας και το ξέραμε σαν ποίημα απόξω. Κι απορούσα... Κάναμε ένα μικρό καρεκλάκι να ανεβαίνει απάνω για να φτάνει τον πίνακα να ζωγραφίζει, που ήταν κει τραυματισμένος στο δεξιό χέρι. ΄Ετσι (μιμείται την κίνηση) έβαζε το άλλο κάτω από τον αγκώνα και το στήριζε και έτσι ζωγράφιζε. Γιατί αλλιώς δεν μπορούσε. Εδώ (δείχνει) στον αγκώνα ήταν κάπου τραυματισμένος. Το κόκαλο ήτανε σπασμένο. Πάνω στο καρεκλάκι ανέβαινε και ζωγράφιζε. Ζωγράφιζε τον χάρτη της Δυτικής Ευρώπης και της Ευρώπης χωρίς να βλέπει. Τόσο καλά. Και όταν μαθαίναμε για τους Περσικούς πολέμους, για τη μάχη του Μαραθώνα, έτσι μας εξηγούσε που αυτός γνώριζε πιθαμή με πιθαμή τον Μαραθώνα. Γιατί σαν αξιωματικός - απ΄ ό,τι ξέρω ήταν και αξιωματικός - αυτοί εκεί κάνανε ασκήσεις. Μας το έλεγε, κάναμε γυμνάσια εκεί. Και που ήτανε στον παιδικό σταθμό Μπάλατον ΄Αλμαντι δάσκαλος, μια μέρα - γιατί εγώ ήμουνα τότες και γραμματέας των "Αετόπουλων" - το πρωί έπρεπε να σηκωθούμε, πριν να κολατσίσουμε, όρθιοι να πούμε το σύνθημα. Το σύνθημα πρώτα ήτανε "Για τη λευτεριά με τον Μάρκο εμπρός". ΄Υστερα όταν η πολιτική άλλαξε, "με τον Ζαχαριάδη εμπρός". Και τελευταία το σύνθημα έμεινε "΄Οταν οι λαοί ξυπνούν, οι τύραννοι πεθαίνουν. Και ποιοι λαοί νικούν; Εκείνοι που παλεύουν!". Και τέλος πάντων ένα κορίτσι δεν σηκώθηκε όρθιο και ο θείος σου πήγε, δεν το χτύπησε αλλά το έκανε έτσι λίγο (μιμείται την κίνηση) όπως ένας πατέρας το παιδί και τα λοιπά. Και αυτό έφτανε, ήταν η αιτία τον θείο σου να τον διώξουν από τον παιδικό σταθμό ΄Αλμαντι. Τον στείλανε στη Βουδαπέστη, αρχικά δουλειά σε ένα εργοστάσιο, εκεί που κάνουνε γυαλόχαρτο. Εκεί υπάρχει σκόνη, υπάρχουν οι μηχανές, οι πέτρες γυρνάνε σαν τον μύλο και λοιπά. Με αυτό το χέρι (δείχνει) να δουλεύει τόσον καιρό.... [...]

σελ.194-195

Το Τυχερό,
Κώστας Καβανόζης,
Εκδόσεις Πατάκη.