Σελιδοδείκτης | Ανάπτυγμα | Γιάννης Λειβαδάς

Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.

To βιβλίο αυτό το κουβαλάω καθημερινά μαζί μου απ΄την αρχή του καλοκαιριού που το αγόρασα. Ακόμα και τις μέρες που δεν προλάβαινα να συνεχίσω τη μελέτη του, ήθελα, με βάση τις αισθήσεις της προηγούμενης ανάγνωσης, να το νιώθω, να το έχω μαζί μου. Να ρίχνω κλεφτές ματιές, να βεβαιώνομαι ότι είναι εκεί. Σιμά.

Το πήρα μαζί μου και στις διακοπές αφού το είχα τελειώσει. Θυμήθηκα πολλές φορές κομμάτια του, υπογραμμίσεις μου, χρειάστηκε να ανατρέξω, άκουσα ή διάβασα κάτι που με παρέπεμψε σε μέρος που είχε μέσα του αναφερθεί...

Στο τέλος, ετοίμασα τη βαλίτσα μου και το γύρισα στο σπίτι του στην Αθήνα. Και μια μέρα ένιωσα σχεδόν έτοιμη να γράψω γι΄αυτό. Δε θέλω να πω πολλά, φοβάμαι μην αγγίξω παραπάνω την αίσθηση του Ιερού, όπως αυτό αναλύεται στα κείμενα του βιβλίου, ή το χειρότερο, την Ομορφιά του, που είναι άγρια, ωμή και γι΄αυτό αυθεντική. Ολόκληρη.


Γι΄αυτό ας πω λίγα :


Αν θες να βουτήξεις για λίγο μέσα σου, να καταλάβεις τον όρο ποίηση
Αν σ΄ενδιαφέρει η ποίηση σαν είδος και θες να ανακαλύψεις τι είναι ακριβώς
Αν σε κεντρίζει να γράψεις και δεν ξέρεις τι γράφεις, αν γράφεις ή απλώς εξιστορείς
Αν θες να μάθεις περισσότερα για το αντικείμενο, ή απλά να καταλάβεις την ποίηση ως σώμα
Αν θες να μπορείς να καταλαβαίνεις περισσότερα διαβάζοντας ποιήματα
Αν απλά θέλεις να ενημερωθείς για τα ρεύματα και προς τα πού .... φυσάνε και γιατί...
Αν θες να πάρεις έστω χαμπάρι - επίτηδες χρησιμοποιώ τη λέξη- τι είναι τέλος πάντων η ποίηση,

΄Ολες αυτές οι απαντήσεις υπάρχουν στο Ανάπτυγμα. Είναι οργανωμένο σε δοκίμια, δημοσιευμένα αλλού και μη, με κύριο θέμα αυτό. Κυρίως όμως, αυτό που είναι το Ανάπτυγμα είναι η Αλήθεια. ΄Οχι τόσο η ουσία της, δηλαδή όχι μόνο αυτή· η μορφή της ίσως. Ο ρυθμός της, βέβαια.


Μα πιο πολύ απ΄όλα, αισθάνομαι πως είναι ο Τρόπος που πρέπει να ειπωθεί η Αλήθεια για την Ποίηση. Και στη βάση αυτή, είναι να βυθιστεί κανείς διαβάζοντας με μάτια χίλια, όχι δύο αυτά του προσώπου, αλλά με άλλα, να ξεχάσει αυτά που ξέρει, ή αυτά νομίζει πως ξέρει. ΄Οπως σημειώνει άλλωστε ο ποιητής Γιάννης Λειβαδάς, "η αλήθεια διαφεύγει, ώστε να μην καταντήσει αναπαράσταση".


Ανάπτυγμα σημαίνει Ανατροπή των Βεβαιοτήτων και των Παραδοχών γύρω απ΄την Ποίηση. Τον Ποιητή. Το Ποίημα. Το σπάσιμο των καθεστηκυίων θεωριών και αξιωμάτων που δεν είναι παρά προβολές της ανθρώπινης αδυναμίας, της μετριότητας της κοινωνίας να αντιληφθεί. ΄Οχι να καταλάβει δηλαδή, κυρίως να νιώσει. Να μελετήσει πριν κατηγοριοποιήσει και μορφοποιήσει κατά τρόπο που να την κάνει να κοιμάται ήσυχη, πιστεύοντας ότι αποτελεί Παράδοση.  "Στην Παράδοση ανήκει όποιος της παραδίδει, όχι εκείνος που ·παραλαμβάνει απ΄αυτήν", επισημαίνεται σε ένα απ΄τα δοκίμια.


Μετά το Ανάπτυγμα, παίζεται αν θα γίνεις Ποιητής. Αν νόμιζες πως ήσουν, μπορεί και να πάψεις να γράφεις. Τουλάχιστον για λίγο. Σίγουρα όμως, θα χάσεις τον ύπνο σου. Θα ανακαλύψεις σπάνια διαμάντια που δε θα σε αφήσουν ξανά να κοιμηθείς. Δε σου προσφέρεται για αυτό το Ανάπτυγμα. Γιατί "ο οποιοσδήποτε γράφει για επικοινωνία·  ο ποιητής, όμως δημιουργεί ως κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι η ποίηση αποτελεί από μόνη της μία περάτωση η οποία είναι παντελώς άχρηστη για επιπόλαιους μετασχηματισμούς".

Το Ανάπτυγμα, για μένα, είναι
Αναστάτωση
Αναμόρφωση
Αναδιάρθρωση
Ανακατωσούρα
Αναδιανομή                                 (...θα μπορούσα να συνεχίσω τη λίστα χωρίς να το αδικήσω αενάως)

Του μέσα σου. Της υπάρχουσας εικόνας που έχεις εσύ κι ο κόσμος για την Ποίηση, της εικόνας που πολλές φορές προσπάθησε να σε πείσει, να σε παραμυθιάσει ότι είναι. Αν αφεθείς σ΄αυτό το βιβλίο, θα Αναπτυχθείς κι εσύ. Θα μάθεις τι είναι. Γιατί δεν μπορείς να συνεχίσεις "λες και η ποίηση είναι κρησφύγετο, και όχι σημείο εύρεσης, αποκάλυψης : ένα σημείο όπου δεν θα αγκυροβολήσεις γιατί ευθύς αμέσως με την άφιξή σου, το σημείο γίνεται αυτομάτως δείκτης για τη συνέχιση της δουλειάς που έχεις ξεκινήσει να κάνεις".



Παραθέτω εδώ τα γραφόμενα στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, προκειμένου να δώσω ένα στίγμα :

[Δοκιμιογραφία εκτός αξιώσεων, ένα Ανάπτυγμα της ποιητικής δημιουργίας που δεν αφορά τη θεωρία, μα την πράξη την ίδια της ζωή της ποίησης. Τα πρωταίτια και οι επιπτώσεις μιας διηνεκούς ανασύστασης, που μόνο η διαφορετικότητα μπορεί να γονιμοποιεί. Πρόκειται για μια σειρά εκτιμήσεων σχετικές με την ακατεύναστη και επισφαλή φύση του ποιητικού κενού. Μια προσέγγιση της γενεαλογίας του ποητικού τρόπου, του αυτοπροαίρετου, μιας γραφής που εμβαθύνει περισσότερο απ΄όσο αναλύει. Μια συλλογή κειμένων γύρω από την ευεργετικότητα του ανώφελου και τη χαοτική κηδεμονία του περιεχομένου].

Και από το εισαγωγικό σημείωμα του ποιητή Γιάννη Λειβαδά που τιτλοφορείται Αντί Προλόγου, θα σημειώσω δυο φράσεις που υπογράμμισα :

"Ανάμεσα στο χρέος και τις μνήμες, επέλεξα το χρέος. Το συνεπαρμό".[...]

[...]"Ο άνθρωπος είναι η τεχνολογία του θανάτου, το πείραμά του η ζωή. Τα γραμμένα, απλήρωτα στον παντοτινό λογαριασμό του."


Μη διστάσεις. Να το πλησιάσεις, να το γνωρίσεις το Ανάπτυγμα. Και μετά ένας θα είναι ο δρόμος.
Στο χέρι σου είναι και γι΄αυτό νιώθω πως γράφτηκε.


Θα σ΄αφήσω με ένα από τα 125 σημειώματα που στέκουν αδαμάντινα και ολοκληρώνουν το Ανάπτυγμα :

32.

" Ομορφιά είναι ο έρωτας που κάνουν η ζωή και ο θάνατος. Αυτό το γενναίο, το ελάχιστο, το απαράδεκτο. Της ποιητικής δημιουργίας το αυτονόητο."



Ανάπτυγμα
Δοκίμια και σημειώματα ποίησης
Γιάννης Λειβαδάς

εκδόσεις κουκούτσι