Ένας απ’ τους σημαντικότερους εκπροσώπους της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς. Ή τουλάχιστον έτσι τον αναφέραμε στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας πέρσι.
Όντας γεννημένη και μεγαλωμένη στη Σύρο, και αγαπώντας το διάβασμα, την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού μου, δε θα μπορούσα να μη γνωρίζω αυτό το όνομα. Παρόλα αυτά, δεν έτυχε να διαβάσω κάτι δικό του μέχρι σήμερα, ποίημα ή πεζό.
Πέρσι, στις 4 Σεπτεμβρίου, έγινε στο Θέατρο Απόλλων, ένα αφιέρωμα στο Μάνο Ελευθερίου με την Ρίτα Αντωνοπούλου και το Μανώλη Ανδρουλιδάκη. Το θεώρησα λοιπόν μια ευκαιρία να μάθω κάποια απ’ τα γνωστότερα τραγούδια του. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη όταν συνειδητοποίησα ότι γνώριζα τουλάχιστον τα μισά απ’ αυτά που επιλέχθηκαν για τη συγκεκριμένη εκδήλωση. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι καλλιτέχνες καταχειροκροτήθηκαν απ’ το συριανό κοινό στο οποίο έδωσαν την ευκαιρία να τραγουδήσει μαζί τους και να αποτίσει φόρο τιμής στο συμπατριώτη του. Κι εκεί συνειδητοποίησα πόσο μεγάλη ήταν η συμβολή του ανθρώπου αυτού στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι. {Κάποια απ’ τα τραγούδια που ακούστηκαν ήταν: Στα χρόνια της υπομονής, Άλλος για Χίο τράβηξε, Παραπονεμένα λόγια, Ο χάρος βγήκε παγανιά, Στων αγγέλων τα μπουζούκια, Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες, Μαλαματένια λόγια.}
Μόλις έμαθα την είδηση για το θάνατό του, μία σκέψη άρχισε να τριγυρίζει στο μυαλό μου: ότι δεν πρόλαβα να τον γνωρίσω. Και αυτή είναι η αφορμή αυτού του άρθρου. Όχι τα φιλολογικά ενδιαφέροντά μου, ούτε οι εντυπώσεις μου απ’ τα έργα του (τα οποία, όπως προανέφερα, δεν έχω διαβάσει) αλλά το λάθος μου να μην επιδιώξω να γνωρίσω αυτό τον άνθρωπο. Έναν άνθρωπο που αγάπησε και ύμνησε τη Σύρο, τη μελέτησε και την προώθησε.
Μπορεί να μην τον γνώρισα προσωπικά αλλά απ’ τη συχνότητα που άκουγα το όνομά του στα πολιτιστικά δρώμενα της Σύρου (και όχι μόνο), παρά τα 80 του χρόνια, κατάλαβα ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο με ποικίλα ενδιαφέροντα και μεγάλη αγάπη για τον τόπο του. Για παράδειγμα, πέρσι το καλοκαίρι είχε γίνει μια έκθεση με φωτογραφίες απ’ τη συλλογή του με θέμα «Φωτογράφοι της Σύρας / Αστικά πορτρέτα 1860 - 1930» στην Αίθουσα Τέχνης Γιάννη & Ελένης Βάτη, μία ακόμη το 2015 στην Άνω Σύρο με θέμα «Τετράδια και φωτογραφίες μαθητών από τον 19ο αιώνα», τα οποία παρουσιάζει με παιδικό ενθουσιασμό σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ. Ακόμη, τον περασμένο χειμώνα ανέβηκε το πρώτο του θεατρικό έργο «Ο πατέρας του Άμλετ». Και αυτά είναι μόνο όσα έπεσαν στην αντίληψή μου.
Ο πατέρας του Άμλετ: Θοδωρής Γκόνης (σκηνοθέτης), Μάνος Ελευθερίου, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης (πρωταγωνιστής)
Γράφω όχι όσα μπορεί να βρει ο καθένας στο διαδίκτυο αλλά τις προσωπικές μου σκέψεις για έναν άνθρωπο που γνώρισα μέσα απ’ την αγάπη για τον τόπο του και κυρίως μέσα απ’ τα τραγούδια του. Έναν άνθρωπο με τον οποίο περπάτησα τα ίδια σοκάκια, αγάπησα τα ίδια μέρη και το έργο του οποίου θ’ αποτελέσει για μένα μια στέρεα, χτισμένη με πολλή αγάπη, βάση για να γνωρίσω το νησί μου.
<<Εγώ όμως δεν θέλω να υπάρχει τίποτα απολύτως από μένα. Τίποτα. Θα υπάρχουν τα τραγούδια μου, να τα ακούει ο κόσμος. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου εάν θα αναφέρουν το όνομά μου ή όχι. Το σημαντικό, είναι ότι όταν αρέσει σε κάποιον ένα τραγούδι και το τραγουδάει, του δίνει χαρά. Αυτό είναι ο καλύτερος έπαινος για μένα…>> (από συνέντευξή του στην εκπομπή ‘’Προσωπικά’’ την 15η Οκτωβρίου 2017 στην ΕΡΤ)
Γράφω λοιπόν με τον τρόπο που εκείνος θέλησε να τον θυμούνται: ακούγοντας τα τραγούδια του και νιώθοντας χαρά (και περηφάνια) που γεννήθηκα στο ίδιο μέρος μ’ έναν τόσο σπουδαίο άνθρωπο.
Καλό Παράδεισο Μάνο Ελευθερίου και ελπίζουμε να συνεχίσετε να γράφετε τραγούδια στων αγγέλων τα μπουζούκια.
Η Σύρος θα σας τιμά πάντα, όπως την τιμήσατε κι εσείς.
Όντας γεννημένη και μεγαλωμένη στη Σύρο, και αγαπώντας το διάβασμα, την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού μου, δε θα μπορούσα να μη γνωρίζω αυτό το όνομα. Παρόλα αυτά, δεν έτυχε να διαβάσω κάτι δικό του μέχρι σήμερα, ποίημα ή πεζό.
Πέρσι, στις 4 Σεπτεμβρίου, έγινε στο Θέατρο Απόλλων, ένα αφιέρωμα στο Μάνο Ελευθερίου με την Ρίτα Αντωνοπούλου και το Μανώλη Ανδρουλιδάκη. Το θεώρησα λοιπόν μια ευκαιρία να μάθω κάποια απ’ τα γνωστότερα τραγούδια του. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη όταν συνειδητοποίησα ότι γνώριζα τουλάχιστον τα μισά απ’ αυτά που επιλέχθηκαν για τη συγκεκριμένη εκδήλωση. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι καλλιτέχνες καταχειροκροτήθηκαν απ’ το συριανό κοινό στο οποίο έδωσαν την ευκαιρία να τραγουδήσει μαζί τους και να αποτίσει φόρο τιμής στο συμπατριώτη του. Κι εκεί συνειδητοποίησα πόσο μεγάλη ήταν η συμβολή του ανθρώπου αυτού στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι. {Κάποια απ’ τα τραγούδια που ακούστηκαν ήταν: Στα χρόνια της υπομονής, Άλλος για Χίο τράβηξε, Παραπονεμένα λόγια, Ο χάρος βγήκε παγανιά, Στων αγγέλων τα μπουζούκια, Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες, Μαλαματένια λόγια.}
Μόλις έμαθα την είδηση για το θάνατό του, μία σκέψη άρχισε να τριγυρίζει στο μυαλό μου: ότι δεν πρόλαβα να τον γνωρίσω. Και αυτή είναι η αφορμή αυτού του άρθρου. Όχι τα φιλολογικά ενδιαφέροντά μου, ούτε οι εντυπώσεις μου απ’ τα έργα του (τα οποία, όπως προανέφερα, δεν έχω διαβάσει) αλλά το λάθος μου να μην επιδιώξω να γνωρίσω αυτό τον άνθρωπο. Έναν άνθρωπο που αγάπησε και ύμνησε τη Σύρο, τη μελέτησε και την προώθησε.
Μπορεί να μην τον γνώρισα προσωπικά αλλά απ’ τη συχνότητα που άκουγα το όνομά του στα πολιτιστικά δρώμενα της Σύρου (και όχι μόνο), παρά τα 80 του χρόνια, κατάλαβα ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο με ποικίλα ενδιαφέροντα και μεγάλη αγάπη για τον τόπο του. Για παράδειγμα, πέρσι το καλοκαίρι είχε γίνει μια έκθεση με φωτογραφίες απ’ τη συλλογή του με θέμα «Φωτογράφοι της Σύρας / Αστικά πορτρέτα 1860 - 1930» στην Αίθουσα Τέχνης Γιάννη & Ελένης Βάτη, μία ακόμη το 2015 στην Άνω Σύρο με θέμα «Τετράδια και φωτογραφίες μαθητών από τον 19ο αιώνα», τα οποία παρουσιάζει με παιδικό ενθουσιασμό σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ. Ακόμη, τον περασμένο χειμώνα ανέβηκε το πρώτο του θεατρικό έργο «Ο πατέρας του Άμλετ». Και αυτά είναι μόνο όσα έπεσαν στην αντίληψή μου.
Ο πατέρας του Άμλετ: Θοδωρής Γκόνης (σκηνοθέτης), Μάνος Ελευθερίου, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης (πρωταγωνιστής)
Γράφω όχι όσα μπορεί να βρει ο καθένας στο διαδίκτυο αλλά τις προσωπικές μου σκέψεις για έναν άνθρωπο που γνώρισα μέσα απ’ την αγάπη για τον τόπο του και κυρίως μέσα απ’ τα τραγούδια του. Έναν άνθρωπο με τον οποίο περπάτησα τα ίδια σοκάκια, αγάπησα τα ίδια μέρη και το έργο του οποίου θ’ αποτελέσει για μένα μια στέρεα, χτισμένη με πολλή αγάπη, βάση για να γνωρίσω το νησί μου.
<<Εγώ όμως δεν θέλω να υπάρχει τίποτα απολύτως από μένα. Τίποτα. Θα υπάρχουν τα τραγούδια μου, να τα ακούει ο κόσμος. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου εάν θα αναφέρουν το όνομά μου ή όχι. Το σημαντικό, είναι ότι όταν αρέσει σε κάποιον ένα τραγούδι και το τραγουδάει, του δίνει χαρά. Αυτό είναι ο καλύτερος έπαινος για μένα…>> (από συνέντευξή του στην εκπομπή ‘’Προσωπικά’’ την 15η Οκτωβρίου 2017 στην ΕΡΤ)
Γράφω λοιπόν με τον τρόπο που εκείνος θέλησε να τον θυμούνται: ακούγοντας τα τραγούδια του και νιώθοντας χαρά (και περηφάνια) που γεννήθηκα στο ίδιο μέρος μ’ έναν τόσο σπουδαίο άνθρωπο.
Καλό Παράδεισο Μάνο Ελευθερίου και ελπίζουμε να συνεχίσετε να γράφετε τραγούδια στων αγγέλων τα μπουζούκια.
Η Σύρος θα σας τιμά πάντα, όπως την τιμήσατε κι εσείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου