Σελιδοδείκτης | Ντεπό | Γιώργος Σκαμπαρδώνης

Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.

Γνώριμη πλέον η γραφή του. Στο Ντεπό παρούσα η Σαλονίκη, οι όμορφες περιοχές της Μακεδονίας. Σαν ταξιδιωτικό οδοιπορικό στις ιστορίες του τόπου είναι. Σα να βγαίνουν δηλαδή απ΄τις τοποθεσίες οι ιστορίες, σα να τις γεννάνε οι πόλεις, τα φαράγγια, τα ποτάμια, οι πλαγιές, οι δρόμοι κι οι πλατείες της Σαλονίκης. Και οι συνοικίες της.


Στα διηγήματα υπάρχει η γνωστή όμορφη γλώσσα του, που οι λέξεις κομποδένουν τις ιστορίες. ΄Εχουν ήχους και χρώματα, είναι σχεδόν μόνιμα ονοματοποιίες που φτιάχνουν τις εικόνες και μας βάζουν στη διήγηση απ΄το πρώτο λεπτό. Μας κρατούν αιχμάλωτους ευχάριστα εκεί, να παρακολουθούμε την εξέλιξη, γιατί ο λόγος του είναι σφιχτοδεμένος, με εσωτερική αρχιτεκτονική φλωρεντίνικης αισθητικής.


Καθώς σκεφτόμουν πριν καθίσω να γράψω, πράγμα που γίνεται πάντα αμέσως μόλις τελειώσω το βιβλίο, μου αποτυπώθηκε μια ακόμα αίσθηση. Από τα διηγήματα σ΄αυτό το βιβλίο, το Ντεπό, αποπνέεται μια συγγραφική αρχοντιά. Δεν υποπίπτει σε τεχνάσματα τρυφηλά ο συγγραφέας για να εκβιάσει το συναίσθημα ή να μας υποψιάσει για τη συνέχεια της ιστορίας. Ποτέ ξεκινώντας ένα διήγημα σ΄αυτό το βιβλίο δεν ήξερα, δεν ψυχανεμιζόμουν καν πού θα με βγάλει.


Υποθέτω ότι η ιερή αυτή έκπληξη εκπορεύεται απ΄την ποιότητα της γραφής και το βάθος των θεμάτων. Τα ζώα, και η αγάπη που τρέφει γι΄αυτά ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, παρόντα κι εδώ, σ΄αυτή τη συλλογή. Ξεχωρίζω ως συγκλονιστικό "Το χρυσοσκάνδαλο Saint Etienne".

Mαγική κι απρόσμενη η ατμόσφαιρα στο "Κούρεμα στον κύριο Παύλο", πάντα υπάρχει ένα διήγημα με θέμα τα βασανισμένα κομμάτια της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας.


Ανατριχιαστικά εύγλωττη η μαρτυρικότητα και πάλι των ιστοριών των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στην "Πρέσα". Προσωπικά με άγγιξε ιδιαίτερα. Το συγκεκριμένο αντικείμενο που αναφέρεται στο διήγημα, ίσως ακριβώς αυτό, το έχω δει ως έκθεμα στο Εβραϊκό Μουσείο της οδού Αγίου Μηνά. Επομένως, καταθέτω μια ακόμη φορά την εκπληκτική ικανότητα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη να μετουσιώνει πραγματικά γεγονότα σε αληθινή λογοτεχνία. Αυτό αποδεικνύει την αυθεντία του συγγραφέα, αρετή που διαθέτουν λίγοι. Και γι΄αυτό πολύτιμοι στον ταγμένο αναγνώστη.


Ο "Πάγος στα φτερά", μικρό κομψοτέχνημα. Την αγωνία του πιλότου, την αγωνία του κάθε εμπνευσμένου επαγγελματία που ακόμα κι όταν αποσύρεται απ΄την ενεργό δράση, εξακολουθεί να λειτουργεί ως ενεργός, αποτυπώνει με καταπληκτικές εικόνες εδώ ο συγγραφέας.


Το υπέροχο "δανεικό ασήμι", τέλος μας επιστρέφει στις ρίζες αυτών των πατρίδων που θα είναι πάντα μέσα μας, με μια ιστορία για ασημιά ψάρια. Την πιο δυνατή, αλλά άσχετη φαινομενικά εικόνα και σύλληψη καταφέρνει σε πολλά απ΄τα διηγήματα αυτού του βιβλίου να τη δένει με το θέμα που θέλει να αναπτύξει, τόσο αριστοτεχνικά που ακριβώς μας βρίσκει εκστατικούς χωρίς να καταλαβαίνουμε πώς γίνεται. Μα φυσικά, εδώ είναι όλη η ουσία όπως διατυπώνει κι ο Στήβεν Κινγκ, στο βιβλίο του "Περί Συγγραφής" : Δυο ιδέες, δεμένες αριστοτεχνικά στον ίδιο καμβά, αυτές κάνουν την ιστορία.


Διαβάστε το Ντεπό, την εξαίρετη αυτή συλλογή 27 διηγημάτων του Γιώργου Σκαμπαρδώνη. Νομίζω θα κυλήσει μονορούφι. Οπωσδήποτε όμως, με όποιο ρυθμό κι αν διαβάσετε, το βιβλίο αυτό έχει άριστο ρυθμό δικό του. Οπότε θα το απολαύσετε.

Ντεπό, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, εκδόσεις Πατάκη, 2017.