Γεννήθηκε σαν σήμερα ο Διονύσιος Σολωμός επί χρονολογίας 1798 και απεβίωσε στις 9 Φεβρουαρίου το 1857 στην Κέρκυρα. Όλοι τον έχουμε στον μυαλό μας ως τον άνθρωπο, που έγραψε τον εθνικό μας ύμνο ή τον άνθρωπο, που έγραψε το ποίημα “Ο Κρητικός” , το οποίο στιγμάτισε το διάβασμα μας στις Πανελλήνιες εξετάσεις ή θυμόμαστε τους “Ελεύθερους Πολιορκημένους”, που τότε στο γυμνάσιο μας φαινόταν το πιο παράξενο ποίημα, αλλά και το πιο οικείο κάποιες φορές. Άλλοι τον θυμούνται για τις οικογενειακές του περιπέτειες ή τα δικαστήρια με τον αδερφό του. Ήταν, όμως, κάτι περισσότερο από τα παραπάνω.
Για πολλούς ο Σολωμός είναι η αφετηρία της νεοελληνικής λογοτεχνίας και ιδιαίτερα της “αυθεντικής”, “δημοτικής” ποίησης. Αυτό συμβαίνει, γιατί κατάφερε να καθιερώσει στην λογοτεχνία τεχνικές, ύφος και γλώσσα, που κάποιοι πάλευαν, αλλά δεν τα κατάφερναν εξ' ολοκλήρου ή κάποιοι δεν τους άφηναν να τα καταφέρουν. Χρησιμοποίησε τη δημοτική γλώσσα, το ιδίωμα και την παράδοση των κριτικών ή δημοτικών τραγουδιών. Αυτομάτως, το έργο του μπορούσε να διαβαστεί από όλους κι όχι μόνο από την “ελίτ” της καθαρεύουσας. Από κάθε οπτική, στην τότε Ελλάδα ήταν μία επανάσταση όλοι να μπορούν να διαβάζουν ποίηση και να την καταλαβαίνουν. Μέσα σε αυτό το κλίμα, λοιπόν, εκείνος τόλμησε και τα κατάφερε αφήνοντας έτσι το αποτύπωμα του για πάντα στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας με την ταμπέλα του “εθνικού ποιητή”και της ηγετικής μορφής της Επτανησιακής Σχολής.
Ο Βάρναλης είχε πει πως ο Σολωμός “πάντα έγραφε, αλλά ποτές του δεν τα έγραψε” κι αυτό γιατί ο δεν ολοκλήρωσε ποτέ του κάποιο έργο. Όλα είναι αποσπασματικά με πλήθος από σχεδιάσματα ή παραλλαγές. Το πρόβλημα της αποσπασματικής μορφής του σολωμικού έργου και της έκδοσης του είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα της μελέτης της σολωμικής ποίησης, αλλά και της Ελληνικής Φιλολογίας εν γένει. Πολλοί, μάλιστα, εκείνη την εποχή τον κατηγορούσαν γι' αυτό κι απορούσαν πως γίνεται ένας εθνικός ποιητής να μην μπορεί να ολοκληρώσει ένα έργο. Δέχτηκε έντονη κριτική για κάτι, που δεν ήταν υποχρεωμένος να κάνει ή να μοιραστεί. Είχε το βάρος του εθνικού ποιητή, που τον βάραινε και κάποιους γύρω του να τον πιέζουν για έκδοση.
Στην πρώτη συγγραφική του φάση ήταν επηρεασμένος από τα ιταλικά πρότυπα με ύφος αρκαδισμού και βρεφικού ρομαντισμού. Ξεκίνησε να γράφει μόνο στα ιταλικά κι έπειτα με βήματα προχώρησε στην δημοτική ελληνική. Στην συνέχεια, βλέπουμε να φεύγει από τον νεοκλασικισμό παρατηρώντας σπίθες γαλλικού διαφωτισμού ή ακραίου ρομαντισμού. Περνάει στην ώριμη φάση του συγγραφικά με στίχο ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο με αέρα κριτικής λογοτεχνίας κι ακούει στο όνομα του ποιήματος “Κρητικός”. Σύμφωνα με τους ερευνητές φιλολόγους είναι το πιο αισθητικά ολοκληρωμένο έργο σε σύγκριση με τα υπόλοιπα. Το αιώνιο πρόβλημα είναι η ερμηνεία της κεντρικής φιγούρας του ποιήματος, της “Φεγγαροντυμένης”.
Ο Πολυλάς, πιστός μαθητής του Σολωμού, μετά τον θάνατο του καθηγητή του, συγκέντρωσε και ταξινόμησε το χαοτικό και αποσπασματικό του υλικό και προσπάθησε να συναρμολογήσει το παζλ επιλέγοντας τους στίχους, που εκείνος θεωρούσε ότι ανταποκρίνονταν περισσότερο στις αισθητικές απόψεις του δασκάλου του. Κάποιες φορές προσέθεσε και στίχους που είχε ακούσει τον Σολωμό να απαγγέλλει, και κατέγραψε και κάποιες από τις παραλλαγές των στίχων. Εξέδωσε το έργο του Σολωμού το 1859 με τον τίτλο Άπαντα τα Ευρισκόμενα. Πολλοί στις μέρες μας κι ειδικά ερευνητές φιλόλογοι τείνουν να πιστεύουν ότι έκανε κακό, που εξέδωσε όπως νόμιζε εκείνος έργο, που δεν ήταν δικό του.
Θα μπορούσαμε να πούμε κι άλλα γι' αυτόν τον σπουδαίο δημιουργό τόσο όσο και για τον αποσπασματικό θησαυρό, που άφησε. Θα ήταν υποτιμητικό, όμως, να γίνει σ' ένα μόλις άρθρο. Οπότε, έπεται συνέχεια μετά από αυτό το σύντομο, αλλά ουσιαστικό δημοσίευμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου