Σελιδοδείκτης | Αλεπού, αλεπού, τι ώρα είναι ; | Βίκυ Τσελεπίδου

Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.

"Βαδίζοντας κατακτάς το χρόνο", τον τρως, τον κάνεις ένα με σένα,

τρωτό, ένα με το κορμί σου, τικ τακ οι φλέβες σου, 

τα πόδια σου δείκτες του ρολογιού, ο διασκελισμός σου,

"βαδίζοντας κατακτάς τις πατρίδες", κάτω απ΄το πέλμα σου οι πατρίδες,

αυτά τα μικρά πετραδάκια που τρυπάν τις πατούσες σου,

μπροεί αυτά να είναι η πατρίδα σου, οι πληγές σου στην πατούσα σου,

η απόσταση που διάνυσες ως εδώ, 

τα στάχυα πράσινα, τα στάχυα κίτρινα, τα στάχυα κομμένα.

Δεν ξέρω από πού να το πρωτοπιάσω να σας μιλήσω γι΄αυτό το βιβλίο.... Η συγκίνηση και η ταύτιση είναι μεγάλη και σε πολλά επίπεδα. Γι΄αυτό θα πιάσω το νήμα, σχεδόν απ΄τη μέση, προς το τέλος....


Περιγράφεται στο βιβλίο μια σκηνή, όπου μια μουσουλμάνα προσκυνά τον Επιτάφιο σε μια άδεια εκκλησία. Περνάει τρεις φορές από κάτω, προσπαθώντας να παρακαλέσει για το θαύμα. Η πράξη αυτή αποτελεί υπόσχεση στη χριστιανή φίλη της που έχει πάρει το δρόμο μαζί με όλους τους υπόλοιπους και έχει εγκαταλείψει τον τόπο της λόγω της ανταλλαγής πληθυσμών. (Πριν λίγο πληκτρολόγησα κατά λάθος "πολιτιστικών ανταλλαγών". Γλώττα λανθάνουσα την αλήθεια λέγει).


Πριν φύγουν, έχουν κάψει τις εικόνες των αγίων σε ομαδική φωτιά, για να μην τα καταστρέψουν οι Τσέτες, έχουν κάνει τα υπάρχοντά τους μπόγο και έχουν πάρει μαζί τους τα κόκκαλα των προγόνων. Το μόνο που μένει πίσω είναι ο ξυλόγλυπτος Επιτάφιος, όπου η μουσουλμάνα προστρέχει όπως κάθε πιστός σε όποιοδήποτε δόγμα. Και η προσευχή της, χωρίς εισαγωγικά, δυνατή, προς το Θεό, που - όπως φαίνεται και ήταν κοινή πρακτική στις κοινωνίες αυτές όπως της Καπποδοκίας, - είναι ένας, τον φτάνει. Η ικεσία, με ή χωρίς το σημείο του σταυρού, δικαιώνεται.


"Οι δικοί μας Τούρκοι". Σε πολλά σημεία μιλούν για τους συντοπίτες τους έτσι. Οι γλώσσες και οι θρησκείες δεν αποτέλεσαν ποτέ εμπόδιο για τους ΄Ελληνες των "χαμένων πατρίδων", - χρησιμοποιώ τον όρο για να συννενοηθούμε - για να συμβιώσουν αρμονικά με τους Τούρκους και να έχουν δεσμούς πραγματικής αγάπης.


Σ΄αυτό το βιβλίο, όπου η διήγηση διακόπτεται από τα ιστορικά στοιχεία, με συμβολαιογραφικές πράξεις και άλλα επίσημα έγγραφα, υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα. Γιατί τα ντοκουμέντα εδώ, δεν είναι στείρα. Πυροδοτούν τα συναισθήματα ή προεικονίζουν τη δράση. Το βιβλίο αυτό, μιλάει για την ειλικρινή αγάπη με έναν τρόπο οικουμενικό. Μιλάει για την κοινωνία και τη δομή της και τι απ΄αυτή την αγάπη καταστρέφει και φιλτράρει ασύστολα για να μη το αφήσει να φανεί .


Μιλάει ακόμα για τη γυναίκα σε έναν ιστορικό ιστό ενός αιώνα και πλέον και πώς η γενετική της καταβολή αλλά και ο τρόπος που μεγαλώνει της επιτρέπουν να βρίσκει τα πατήματά της και να βάζει τάξη στο χάος της οργανωμένης από άντρες κοινωνίας, ακόμη κι όταν έχει να παλέψει με κοσμοϊστορικά γεγονότα όπως αυτό της ιστορίας της Καππαδοκίας.


Η ιστορία τρέχει παράλληλα σε δυο σύμπαντα, σε δύο χρόνους, στο τότε της γιαγιάς, και στο σήμερα, μιας νέας γυναίκας. ΄Ετσι γίνεται καταφανής η βία, η ψυχολογική, που η κοινωνία, η δομή της, οι αλλαγές της, ασκούν στους ανθρώπους, ανεξάρτητα απ΄το πού ή πότε τους βρίσκει η επίδρασή της... Παντού τα πάντα, έλεγε η Λωξάντρα και η ρήση της παρούσα κι εδώ....



Το σπουδαίο αυτό βιβλίο, μιλάει ακόμα για τη Φιλία, και πώς αυτή μπορεί να διατηρηθεί και να μη συληθεί το νόημά της ούτε σε στιγμές απόλυτου ξεριζωμού κι αφανισμού. Στο ιστορικό πλαίσιο τοποθετούνται σε σειρά τα γεγονότα και περιγράφονται με ακρίβεια αλλά με ελκυστικό τρόπο στη διήγηση μέσα απ΄τις ιστορίες των ηρώων.


Θα ταυτιστείτε και θα συγκλονιστείτε, πιστεύω, όπως κι εγώ, γιατί οι ιστορίες τους, οι πορείες τους, δεν είναι "παλιές". Είναι φρέσκιες και η παγκοσμιότητά τους δείχνει δυστυχώς πώς ο κάθε ξεριζωμός, όπου κι αν γίνεται, ίδιος μοιάζει. Στην Ελλάδα του 2018, τον ζήσαμε με τους πρόσφυγες απ΄τη Συρία κι έτσι, ακόμα κι αν όσοι από μας διαβάσουν το βιβλίο δεν έχουν μνήμες ή συγγενείς απ΄τις περιοχές που έζησαν διωγμό, θα τον αναγνωρίσουν γιατί τον έχουν δει στους τηλεοπτικούς δέκτες εδώ και λίγο καιρό....


Η γλώσσα είναι πολύμορφη. Επιστρατεύεται όποιο είδος υπηρετεί πιστότερα τις ανάγκες της αφήγησης : Ντοπιολαλιές, ιδιωματισμοί, λέξεις κοφτερές, ανάλογα την κατάσταση που περιγράφεται και κείνη η ιδιαίτερη φόρτιση που βρίσκεται ο πρωταγωνιστής της ιστορίας κάθε φορά. ΄Ετσι, οι χαρακτήρες του βιβλίου, είναι ζυμωμένοι όχι μόνο με την ιστορικότητα του γενετικού τους κώδικα και της βασανιστικής διαδρομής, αλλά και με τα ιδιόλεκτα που τους καθορίζουν ως βίωμα και ταυτότητα και τους καθιστούν πιο αληθινούς απ΄την Ιστορία.


Η βράβευση απ΄την Ακαδημία Αθηνών, αποτελεί ένα εχέγγυο ότι αυτό το βιβλίο αξίζει να διαβαστεί. ΄Ομως στις σελίδες του, θα βρείτε άλλα βραβεία. Βραβεία που χαρίζει απλόχερα η συγγραφέας με τη γραφή της, με το ρεαλισμό των περιγραφών και των διαλόγων, που μετατρέπεται έντεχνα σε λυρισμό, τόσο αναπάντεχα ώστε να διεγείρουν και τους πιο ασυγκίνητους δακρυγόνους αδένες.


Το βραβείο που κερδίζει ο αναγνώστης που θα επιμείνει να μπει στο βιβλίο αυτό, να νιώσει τον πυρήνα του και να μείνει ως το τέλος να διαβάζει τα όμορφα και δύσκολα, είναι η μέθεξή του με τον συγγραφέα. Επιτυγχάνεται απολύτως και τον αφήνει νικητή. Δηλαδή πιο πλούσιο σε συνειδητότητα, πιο ευαίσθητο σε ενσυναίσθηση. Και γι΄αυτό καλύτερο άνθρωπο.


΄Αλλωστε, αυτός είναι ο στόχος και μαζί το αποτέλεσμα των καλών βιβλίων, όπως το "Αλεπού, αλεπού, τι ώρα είναι;", της Βίκυς Τσελεπίδου. Να βγούμε καλύτεροι μετά την ανάγνωσή τους.
Αρκεί να το εμπιστευτούμε να μας πάρει μαζί του.


Αφεθείτε άφοβα. ΄Η και με φόβο. Κέρδος πνευματικό και ψυχικό σας περιμένει ούτως ή άλλως.



"Αλεπού, αλεπού, τι ώρα είναι;", Βίκυ Τσελεπίδου, εκδόσεις Νεφέλη.