Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2017

Δύο ταινίες, δύο πόλεις, μία δεκαετία και μία ασθένεια | Αγγελική Ρουμελιώτη


Η αφορμή; 1η Δεκέμβρη, παγκόσμια ημέρα κατά του ιού HIV. Η αιτία; Μία πρόσκληση στον κινηματογράφο που κατέληξε να είναι προσωπική πρόκληση. Μία πρόσκληση για την γαλλόφωνη προβολή «120 χτύποι το λεπτό». Ταινία, που σε ταρακουνάει, σε μαγεύει και σε συγκινεί. Μία ιστορία που φέρνει στη μνήμη τα ξεχωριστά αλμοδοβαρικά σενάρια λόγω της θεματικής της.




Η ταινία «120 χτύποι το λεπτό» κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 2017 στους κινηματογράφους. Τίτλος με διττή έννοια, από τη μία, ο ρυθμός της καρδιάς που ξεπερνά τα φυσιολογικά επίπεδα, στο σημείο που οι αισθήσεις απελευθερώνονται σε επικίνδυνο βαθμό και από την άλλη, ο ρυθμός της house μουσικής που περιβάλλει το κινηματογραφικό έργο του δημιουργού. Η ημιαυτοβιογραφική ταινία του Ρομπέν Καμπιγιό περιγράφει τη δράση της ακτιβιστικής ομάδας ΑΚΤ ΑΠ ενάντια στην κυβέρνηση Μιτεράν, σχετικά με τον ιό του HIV στο Παρίσι της δεκαετίας του ’90. O Καμπιγιό μας διηγείται, μέσω της υπόθεσης, προσωπικές του εμπειρίες, αφού και ο ίδιος υπήρξε μέλος της ομάδας. Η ταινία εστιάζει στην πολιτική δράση της ομάδας η οποία σκοπεύει να ενημερώσει τον κόσμο για το φλέγον αυτό ζήτημα και να απαιτήσει από την κυβέρνηση και τις φαρμακοβιομηχανίες να επιταχύνουν τις διαδικασίες για να βρούν μία τελική θεραπεία για την ασθένεια.

Από τα πρώτα λεπτά κιόλας της ταινίας ο σκηνοθέτης σε εισάγει στο θέμα. Ο Σον Δαλμαζό εντάσσεται στην ομάδα αυτή και ανακαλύπτει πως κάποια μέλη της ομάδας θεωρούν πως μία κατά παραδοχή επιθετική πράξη είναι η μοναδική διέξοδος για να κινητοποιήσει και να ενεργοποιήσει τους πολιτικούς που ευθύνονται για αυτήν την κατάσταση. Κάπου εδώ θίγεται το ερώτημα σχετικά με το κατά πόσο είναι πολιτική μία τέτοια πράξη και τι αντίκρισμα έχει στην κοινωνία. Στο μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας λαμβάνουμε το ρόλο του θεατή σε μία διαδραστική διαδικασία. Παρατηρούμε το διάλογο μεταξύ των ατόμων της ομάδας σχετικά με το ποιόν και τους στόχους της δράσης της. Οι εμπειρίες και οι απόψεις της κάθε ατομικότητας αποδίδονται μέσω της κινηματικής τους δράσης αλλά και των βιωμάτων τους. Όλα αυτά, μέσα από τα μάτια του οροθετικού Σον Δαλμαζό και του ακτιβιστή Νατάν, μελών της ΑΚΤ ΑΠ. Ο Νατάν βλέπει τον σύντροφο του, Σον να πλησιάζει κάθε μέρα όλο και πιο κοντά στο θάνατο και η επιθυμία του για ενεργοποίση είναι αναμφίβολα πιο έντονη από ποτέ. Οι ήρωες διέρχονται από πολλαπλά στάδια, βιώνουν τον έρωτα και την απώλεια στο πλαίσιο μίας ασθένειας που περιορίζει , λόγω της φύσης της , την ερωτική επαφή.Ο σκηνοθέτης συνθέτει ένα ρεαλιστικό κλίμα εξιστορώντας κάποιες από τις σημαντικότερες δράσεις και τον αγώνα για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων των μεινονοτήτων, όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα. Ο Καμπιγιό δημιουργεί, για να υμνήσει τον αγώνα,την αλληλεγγύη και την ενότητα. Μιλά για την ανάγκη της ύπαρξης των κοινωνικών κινημάτων! Και εκεί ακριβώς είναι που συναντιέται η ρεαλιστική κοινωνιολογική κριτική με το ρομαντικό ειδύλλιο. Όλα αυτά, ντυμένα με την εναλλαγή των ψυχρών-ζεστών αποχρώσεων της δεκαετίας του 90.



Αυτή η ιστορία έκανε τον Αλμοδόβαρ, πρόεδρο της επιτροπής στο φεστιβάλ Καννών, να ενθουσιαστεί και να συγκινηθεί αφού και ο ίδιος στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 σκηνοθέτησε το «Όλα για τη μητέρα μου», μία ταινία σταθμό για την εποχή της. Ένας τίτλος, επηρεασμενος από το « Όλα για την Εύα» του 1950. Η ταινία επίσης παραπέμπει σε ένα πιο παλιό έργο του σκηνοθέτη, «the flower of my secret» του 1995, στην οποία υπάρχει ένας σχετικός υπαινιγμός. Έτσι,τέσσερα χρόνια μετά, ο Αλμοδόβαρ επιστρέφει καθώς δεν αφήνει ανοικτούς λογαριασμούς.

Ο δημιουργός,όμως, μιλά για την ασθένεια αυτή, με τελείως διαφορετικό τρόπο. Το AIDS παρουσιάζεται ως συνδετικός κρίκος μίας ιστορίας που πλάθεται σταδιακά και αποκαλύπτει πως συσχετίζεται το ένα πρόσωπο με το άλλο. Αυτό, σε συνδιασμό με τον επαναπροσδιορισμό του φύλου, την αναζήτηση της σεξουαλικής ταύτοτητας ,αλλά ακόμη και τη θρησκεία αποτελούν τα κύρια ζητήματα της ταινίας.

Η Μανουέλα , μετά το θάνατο του γιου της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα ταξιδεύει στη Βαρκελώνη, με σκοπό να βρει τον χαμένο πατέρα του παιδιού της , με τον οποίο χώρισε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της λόγω της απόφασης του να γίνει τρανσέξουαλ. Στο ταξίδι της θα γνωρίσει μία νεαρή καλόγρια, φορέα του AIDS, μία θεατρική σταρ και θα έλθει σε επαφή με μία παλιά της φίλη. Ένα δραματικό φιλμ, με μία γυναίκα που θα βιώσει οδυνηρές καταστάσεις, θα συναναστραφεί με περιθωριακούς χαρακτήρες που τελικώς θα τη βοηθήσουν να οδηγηθεί στην κάθαρση.

Η ουσία αυτής της κινηματογραφικής δημιουργίας έγκειται στην ικανότητα του Αλμοδόβαρ να διαχειριστεί με αξιοπρέπεια πολύ λεπτά ζητήματα, όπως την εγκυμοσύνη της καλόγριας από μία οροθετική τρανσέξουαλ και την προσπάθεια της Μανουέλα να υπερνικήσει τα συναισθηματικά της αδιέξοδα , λαμβάνοντας μητρικό και βοηθητικό ρόλο. Τη μία στιγμή, εστιάζει στην έντονη,καυστική αφήγηση των γεγονότων και την άλλη παρατηρεί με ευαισθησία και απόλυτη κατανόηση αυτά που συμβαίνουν. Η υπερβολή, η τραγωδία και το μπλακ χιούμορ συνυπάρχουν αρμονικά στο πολύχρωμο,σουρεαλιστικό σύμπαν του. Οι γυναικείοι χαρακτήρες του Ισπανού δημιουργού είναι απαλλαγμένοι από τους κοινωνικά στερεοτυπικούς τους ρόλους και αποτελούν κινηματογραφική επανάσταση για την εποχή. Μία ταινία που εμπνέεται από την γυναικεία ψυχολογία και μιλάει για τη γυναίκα που κρύβει ο καθένας μέσα του, άντρας ή γυναίκα , είτε τρανσέξουαλ. Αυτή η ταινία, εξάλλου αποτελεί ύμνο στη γυναικεία φύση που έχει περάσει στο στάδιο της μητρότητας. Εξάλλου ο ίδιος αφιερώνει την ταινία στη Bette Davis, στη Romy Schneider , στη Gena Rowlands και σε όλες τις γυναίκες ηθοποιούς!



Ο αλμοδόβαρ με τον άριστα καλλιεργημένο σκηνοθετικό φακό του δημιουργεί ένα ιδιαίτερα φορτισμένο κλίμα, δίνοντας από τη μία την δυσκολία της απώλειας και από την άλλη την επερχόμενη λύτρωση. Και αυτό είναι ένα από τα σημεία που εφάπτεται η ιστορία του Καμπιγιό με του Αλμοδόβαρ. Στο σημείο που ο Νατάν και η Μανουέλα έρχονται αντιμέτωποι με το θάνατο των αγαπημένων τους προσώπων εξαιτίας της ασθένειας αυτής και καλούνται, έκαστος, να κάνει τον προσωπικό του αγώνα .

Από το Παρίσι , στη Βαρκελώνη, το χρονικό μιάς ασθένειας που αποτέλεσε μία από τις φονικότερες επιδημίες στα τέλη του 20ου αιώνα. Δύο ταινίες , δύο προσεγγίσεις, που κατάφεραν να αποδώσουν με ξεχωριστό τρόπο, η κάθε μία, την τραγικότητα γύρω από την ασθένεια και να δώσουν ζωή στον αγώνα ενάντια σε αυτή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου