Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.
Είχα τάξει στον εαυτό μου να ξεκινήσω έτσι αυτό το κείμενο. Κι αυτό θα πράξω.
΄Εστω ότι έχουμε έναν δεκαπεντάχρονο που χαμπάρι δεν έχει πάρει, ειδικά με το μέχρι σήμερα ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα, που απαξιώνει την κριτική σκέψη, και εναπόκειται σε μερικά φωτισμένα μυαλά δασκάλων να σε μπάσουν, αν είσαι έφηβος σε αυτό που λέγεται Ελληνικά Γράμματα.
Του αξίζουν συγχαρητήρια για τον τρόπο γραφής του και για τον καμβά που έφτιαξε για να διηγηθεί τα όσα ερεύνησε. Ξεκινώντας από τον ίδιο το Νόμπελ. Χωρίς υστεροβουλία. Χωρίς κριτική διάθεση. Χωρίς προκατάληψη. Με διαυγή σκέψη και τεκμηριωμένη άποψη στηριγμένη στα γεγονότα.
Να απαριθμήσω λοιπόν κι εγώ μερικά γεγονότα και βεβαιότητες που ισχύουν εδώ για μένα :
Τα μάτια μου που τρέχαν ανά τακτά διαστήματα διαβάζοντας αυτό το βιβλίο.
Τα αμέτρητα εδάφια που σημείωσα με το μολύβι μου, περισσότερα από κάθε άλλο βιβλίο που έχω διαβάσει, πυκνά ιδιαίτερα στις τελευταίες σελίδες.
Τον εαυτό μου, την παιδική ηλικία και το ζύμωμά μου στα βιβλία που το ξαναβρήκα συγκινημένη όσο προχωρούσε η εξέλιξη της διήγησης.
Την ενοχή μου, για όλα τα βιβλία που αναφέρονται σ΄αυτό το πόνημα και που δεν έχω διαβάσει ακόμα και δεν ξέρω αν θα μπορέσω να προλάβω.
Και θα σας εξομολογηθώ ένα όνειρό μου που γεννήθηκε εντός μου, ενώ διάβαζα το Χαμένο Νόμπελ:
Ονειρεύομαι μια Ηλεκτρονική Ακαδημία του Μέλλοντος που θα βραβεύει τους "χαμένους" ποιητές της και συγγραφείς και στο σκεπτικό της βράβευσης θα γράφεται :
«Γιατί έκανε τη Μαρίνα να δακρύσει στην τοποθεσία Πατήσια στις 23:45 το βράδυ της 6ης Νοεμβρίου 2017» ή ακόμα καλύτερα «Γιατί έκανε το Στήβεν να αρχίσει να γράφει μια έκθεση – διήγημα στην Τετάρτη δημοτικού, αφού διάβασε το βιβλίο του «….» κι αποφάσισε να γίνει κι ο ίδιος συγγραφέας». Πιθανά σκεπτικά που θα μπορούσαν να διατυπωθούν και για το Χαμένο Νόμπελ.
Μέχρι να γίνει αυτό, σας εύχομαι να βουτήξετε σύντομα σ΄αυτό και να ταξιδέψετε όμορφα στις σελίδες του. Προσωπικά εύχομαι το Χαμένο Νόμπελ να πραγματοποιήσει πολλές επόμενες εκδόσεις. Και θα επιθυμούσα σε κάποια προσεχή, να υπάρχει κι ένα ευρετήριο στο τέλος οργανωμένο με λογική Αντιλεξικού του Βοσταντζόγλου : Να έχουν κατηγοριοποιηθεί δηλαδή οι συγγραφείς και τα θέματα που αναφέρονται, ανάλογα με τη σελίδα στο βιβλίο, ώστε πραγματικά να λειτουργήσει ως ανθολόγιο και πολύτιμο εργαλείο που είναι. Τόσο για μαθητές/φοιτητές όσο και για εκπαιδευτικούς.
Στη δική μου συνείδηση, το Χαμένο Νόμπελ, έχει ήδη βραβευθεί. Το αυτό επιθυμώ και δι’υμάς. Τους ανθρώπους. Και δια την υμετέραν σωτηρίαν.
Ευλογήθηκα να αναγνώσω στίχους της Οδύσσειας σε μετάφραση του το καλοκαίρι, και να αφήσω από το έρκος των οδόντων μου να βγουν αγιασμένες μοναδικές του λέξεις.
Εδώ όμως θα μοιραστώ μαζί σας το παρακάτω, από την "Αναφορά στο Γκρέκο", όπου μιλάει η ψυχή του Καζαντζάκη για τον ίδιο :
Υ.Γ. Να αγαπάτε τα βιβλία σας. Να χαϊδεύετε τις σελίδες τους. Να σημειώνετε ό,τι σας κάνει κλικ. Να τα παίρνετε μαζί σας στο κρεβάτι και να αποκοιμιέστε διαβάζοντας. Μπαίνουν οι λέξεις μέσα και το πρωινό σας βρίσκει διαφορετικούς. Τα πιο αγαπημένα βιβλία μας είναι τα ελαφρά φθαρμένα, τα στραπατσαρισμένα. Είναι αυτά που τα ζήσαμε εντός τους.
Κώστας Αρκουδέας, Το Χαμένο Νόμπελ, Εκδόσεις Καστανιώτη.
Είχα τάξει στον εαυτό μου να ξεκινήσω έτσι αυτό το κείμενο. Κι αυτό θα πράξω.
΄Εστω ότι έχουμε έναν δεκαπεντάχρονο που χαμπάρι δεν έχει πάρει, ειδικά με το μέχρι σήμερα ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα, που απαξιώνει την κριτική σκέψη, και εναπόκειται σε μερικά φωτισμένα μυαλά δασκάλων να σε μπάσουν, αν είσαι έφηβος σε αυτό που λέγεται Ελληνικά Γράμματα.
Αυτός λοιπόν, είτε θέλει, είτε έχει να κάνει, μια εργασία. Για τη Γλώσσα, όπως λεγόταν όταν πήγαινε γιος μου σχολείο. Για τα Νέα Ελληνικά, όπως λεγόταν το μάθημα όταν πήγαινα εγώ. Αυτό το βιβλίο περιέχει όλα όσα θα ήθελε να ξέρει. Κι όλα όσα δε θα έλπιζε ποτέ να ανακαλύψει. Κι όλα όσα δεν ξέρει ότι ποτέ θα συναντούσε και θα μάθαινε. Ως πληροφορίες, ως κατεύθυνση, ως ουσία. Σε σχέση πάντα με την Ελληνική Γραμματεία, από το 1900 περίπου ως τα τέλη της δεκαετίας του 70. Αν το έχω μετρήσει σωστά.
΄Όπως αντιλαμβάνεστε, δε μιλάμε απλά για ένα βιβλίο για τη ζωή και το έργο του Καζαντζάκη. Δηλαδή όχι μόνο γι αυτό. Επιγραμματικά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ασχολείται με κεντρικό θέμα τη μεγάλη αυτή προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας που δεν θα ξεχαστεί ποτέ σε ανθρώπινο χρόνο, καθώς και με την κατάρριψη των μύθων που τον συνόδευσαν μια ολόκληρη ζωή και επιχείρησαν ενορχηστρωμένα από ανθρώπους να στηλιτεύσουν το όνομά του και να τρώσουν το κύρος της προσφοράς του.
΄Ετσι για να χρησιμοποιούμε όρους που μας επιτρέπουν να συνεννοηθούμε. Όμως είναι κάτι πολύ πιο βαθύ και πιο ουσιαστικό, απ΄την ανάλυση που εξαπλώνεται με κάθε τεκμηριωμένο επιχείρημα στις σελίδες του πονήματος, το οποίο έτσι όπως είναι γραμμένο, διαβάζεται μονορούφι.
Για όλα τα στοιχεία και μαρτυρίες και γεγονότα σχετικά με τη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη και την πολεμική του καιρού του απέναντί του, έχει προηγηθεί ως φαίνεται ενδελεχής ιστορική έρευνα και σύνθεση τρομακτικής ουσίας. Δηλαδή καταπληκτική εργασία, επιπέδου Ακαδημαϊκής βράβευσης. Αλλά μια και έχουμε να κάνουμε με ένα βιβλίο που μιλάει για ένα χαμένο Βραβείο, η μελέτη του με παρασέρνει διαισθητικά στη βεβαιότητα πως παρόλο που του αξίζει το βραβείο της Ακαδημίας, η ουσία του βρίσκεται πέρα απ΄αυτό.
΄Όπως αντιλαμβάνεστε, δε μιλάμε απλά για ένα βιβλίο για τη ζωή και το έργο του Καζαντζάκη. Δηλαδή όχι μόνο γι αυτό. Επιγραμματικά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ασχολείται με κεντρικό θέμα τη μεγάλη αυτή προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας που δεν θα ξεχαστεί ποτέ σε ανθρώπινο χρόνο, καθώς και με την κατάρριψη των μύθων που τον συνόδευσαν μια ολόκληρη ζωή και επιχείρησαν ενορχηστρωμένα από ανθρώπους να στηλιτεύσουν το όνομά του και να τρώσουν το κύρος της προσφοράς του.
΄Ετσι για να χρησιμοποιούμε όρους που μας επιτρέπουν να συνεννοηθούμε. Όμως είναι κάτι πολύ πιο βαθύ και πιο ουσιαστικό, απ΄την ανάλυση που εξαπλώνεται με κάθε τεκμηριωμένο επιχείρημα στις σελίδες του πονήματος, το οποίο έτσι όπως είναι γραμμένο, διαβάζεται μονορούφι.
Για όλα τα στοιχεία και μαρτυρίες και γεγονότα σχετικά με τη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη και την πολεμική του καιρού του απέναντί του, έχει προηγηθεί ως φαίνεται ενδελεχής ιστορική έρευνα και σύνθεση τρομακτικής ουσίας. Δηλαδή καταπληκτική εργασία, επιπέδου Ακαδημαϊκής βράβευσης. Αλλά μια και έχουμε να κάνουμε με ένα βιβλίο που μιλάει για ένα χαμένο Βραβείο, η μελέτη του με παρασέρνει διαισθητικά στη βεβαιότητα πως παρόλο που του αξίζει το βραβείο της Ακαδημίας, η ουσία του βρίσκεται πέρα απ΄αυτό.
΄Ένα βιβλίο που θα μπορούσε λοιπόν να μπάσει ένα παιδί ή έφηβο στον μαγικό κόσμο της Ελληνικής και διεθνούς λογοτεχνίας και να το κάνει να μαγευτεί. ΄Ένα βιβλίο για την αγάπη στα βιβλία και για το πραγματικό νόημα που μπορεί να δώσει η μελέτη τους στη ζωή μας. Η μελέτη, πα να πει, το διάβασμα τους με την ψυχή μας.
Ο Κώστας Αρκουδέας είναι ένας συγγραφέας με βαθιά αγάπη για τα βιβλία. Και αυτό φαίνεται από την ευλάβεια με την οποία διεξήγαγε την έρευνά του, προσπαθώντας να αποτυπώσει για τα μάτια μας έτοιμο το ιστορικό πλαίσιο της εποχής και το κλίμα που επικρατούσε στους λογοτεχνικούς κύκλους, πολύ λίγο διαφορετικό δυστυχώς απ΄αυτό που φαίνεται να επικρατεί σήμερα.
(Kάποιες φορές, τολμώ να πω, πως μου έμοιαζε λες κι ο ήρωάς του από το άλλο βιβλίο, Τα Κατά Αιγαίον Πάθη, ο Γιώργος Ρώμας να είχε παρακινηθεί στην έρευνα αυτή, προκειμένου να δει, να νιώσει, να καταλάβει όλη την αλήθεια για το Μπαλή. Τους κάνω εγώ συχνά κάτι τέτοιους περίεργους συνειρμούς. Αν διαβάσετε τα δύο βιβλία το ένα μετά το άλλο ίσως να σας συμβεί το ίδιο, ποιος ξέρει;).
Ο Κώστας Αρκουδέας είναι ένας συγγραφέας με βαθιά αγάπη για τα βιβλία. Και αυτό φαίνεται από την ευλάβεια με την οποία διεξήγαγε την έρευνά του, προσπαθώντας να αποτυπώσει για τα μάτια μας έτοιμο το ιστορικό πλαίσιο της εποχής και το κλίμα που επικρατούσε στους λογοτεχνικούς κύκλους, πολύ λίγο διαφορετικό δυστυχώς απ΄αυτό που φαίνεται να επικρατεί σήμερα.
(Kάποιες φορές, τολμώ να πω, πως μου έμοιαζε λες κι ο ήρωάς του από το άλλο βιβλίο, Τα Κατά Αιγαίον Πάθη, ο Γιώργος Ρώμας να είχε παρακινηθεί στην έρευνα αυτή, προκειμένου να δει, να νιώσει, να καταλάβει όλη την αλήθεια για το Μπαλή. Τους κάνω εγώ συχνά κάτι τέτοιους περίεργους συνειρμούς. Αν διαβάσετε τα δύο βιβλία το ένα μετά το άλλο ίσως να σας συμβεί το ίδιο, ποιος ξέρει;).
Του αξίζουν συγχαρητήρια για τον τρόπο γραφής του και για τον καμβά που έφτιαξε για να διηγηθεί τα όσα ερεύνησε. Ξεκινώντας από τον ίδιο το Νόμπελ. Χωρίς υστεροβουλία. Χωρίς κριτική διάθεση. Χωρίς προκατάληψη. Με διαυγή σκέψη και τεκμηριωμένη άποψη στηριγμένη στα γεγονότα.
Να απαριθμήσω λοιπόν κι εγώ μερικά γεγονότα και βεβαιότητες που ισχύουν εδώ για μένα :
Τα μάτια μου που τρέχαν ανά τακτά διαστήματα διαβάζοντας αυτό το βιβλίο.
Τα αμέτρητα εδάφια που σημείωσα με το μολύβι μου, περισσότερα από κάθε άλλο βιβλίο που έχω διαβάσει, πυκνά ιδιαίτερα στις τελευταίες σελίδες.
Τον εαυτό μου, την παιδική ηλικία και το ζύμωμά μου στα βιβλία που το ξαναβρήκα συγκινημένη όσο προχωρούσε η εξέλιξη της διήγησης.
Την ενοχή μου, για όλα τα βιβλία που αναφέρονται σ΄αυτό το πόνημα και που δεν έχω διαβάσει ακόμα και δεν ξέρω αν θα μπορέσω να προλάβω.
Και θα σας εξομολογηθώ ένα όνειρό μου που γεννήθηκε εντός μου, ενώ διάβαζα το Χαμένο Νόμπελ:
Ονειρεύομαι μια Ηλεκτρονική Ακαδημία του Μέλλοντος που θα βραβεύει τους "χαμένους" ποιητές της και συγγραφείς και στο σκεπτικό της βράβευσης θα γράφεται :
«Γιατί έκανε τη Μαρίνα να δακρύσει στην τοποθεσία Πατήσια στις 23:45 το βράδυ της 6ης Νοεμβρίου 2017» ή ακόμα καλύτερα «Γιατί έκανε το Στήβεν να αρχίσει να γράφει μια έκθεση – διήγημα στην Τετάρτη δημοτικού, αφού διάβασε το βιβλίο του «….» κι αποφάσισε να γίνει κι ο ίδιος συγγραφέας». Πιθανά σκεπτικά που θα μπορούσαν να διατυπωθούν και για το Χαμένο Νόμπελ.
Μέχρι να γίνει αυτό, σας εύχομαι να βουτήξετε σύντομα σ΄αυτό και να ταξιδέψετε όμορφα στις σελίδες του. Προσωπικά εύχομαι το Χαμένο Νόμπελ να πραγματοποιήσει πολλές επόμενες εκδόσεις. Και θα επιθυμούσα σε κάποια προσεχή, να υπάρχει κι ένα ευρετήριο στο τέλος οργανωμένο με λογική Αντιλεξικού του Βοσταντζόγλου : Να έχουν κατηγοριοποιηθεί δηλαδή οι συγγραφείς και τα θέματα που αναφέρονται, ανάλογα με τη σελίδα στο βιβλίο, ώστε πραγματικά να λειτουργήσει ως ανθολόγιο και πολύτιμο εργαλείο που είναι. Τόσο για μαθητές/φοιτητές όσο και για εκπαιδευτικούς.
Στη δική μου συνείδηση, το Χαμένο Νόμπελ, έχει ήδη βραβευθεί. Το αυτό επιθυμώ και δι’υμάς. Τους ανθρώπους. Και δια την υμετέραν σωτηρίαν.
Ευλογήθηκα να αναγνώσω στίχους της Οδύσσειας σε μετάφραση του το καλοκαίρι, και να αφήσω από το έρκος των οδόντων μου να βγουν αγιασμένες μοναδικές του λέξεις.
Εδώ όμως θα μοιραστώ μαζί σας το παρακάτω, από την "Αναφορά στο Γκρέκο", όπου μιλάει η ψυχή του Καζαντζάκη για τον ίδιο :
Νίκησα ; Νικήθηκα ;
Τούτο μόνο ξέρω :
Είμαι γεμάτος πληγές και στέκομαι όρθιος.
Υ.Γ. Να αγαπάτε τα βιβλία σας. Να χαϊδεύετε τις σελίδες τους. Να σημειώνετε ό,τι σας κάνει κλικ. Να τα παίρνετε μαζί σας στο κρεβάτι και να αποκοιμιέστε διαβάζοντας. Μπαίνουν οι λέξεις μέσα και το πρωινό σας βρίσκει διαφορετικούς. Τα πιο αγαπημένα βιβλία μας είναι τα ελαφρά φθαρμένα, τα στραπατσαρισμένα. Είναι αυτά που τα ζήσαμε εντός τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου