Συνέντευξη με τη Σοφία Δημοπούλου | Συγγραφέα του βιβλίου "Η ζωή απέναντι" | Χάρις Γεωργίου

Με αφορμή το καινούριο της μυθιστόρημα "Η ζωή απέναντι", συναντήσαμε τη Σοφία Δημοπούλου και μας μίλησε για τη συγγραφή, για το νέο της βιβλίο και όχι μόνο.

Στο νέο της αυτό βιβλίο, η συγγραφέας, παίζει με τη λέξη "ζωή". Υπάρχει η Ζωή, η απέναντι γειτόνισσα, που παρατηρεί τους κεντρικούς ήρωες από μακριά αλλά επεμβαίνει καθοριστικά κι αθόρυβα στην εξέλιξη της ιστορίας. Και έπειτα, υπάρχει και η ζωή ως έννοια, ως βίωμα. Αλλιώς τη ζούνε οι ήρωές μας τη ζωή τους και διαφορετικά τη βιώνουνε μέσα τους. Είναι σαν να νιώθουν ότι κάτι τους ξεφεύγει, πως κοιτάνε τη ζωή τους από απέναντι.

Έτσι την κοιτούν τα πρόσωπα της ιστορίας του βιβλίου Η Ζωή Απέναντι. Κάποια από αυτά προσπαθούν να αντιδράσουν, άλλα συμβιβάζονται κι αναμένουν…

Καταρχάς ας ξεκινήσουμε με το βιβλίο σας «Η ζωή απέναντι», το οποίο μιλάει για τις ισορροπίες που διαταράσσονται σε μία οικογένεια και εξαιτίας των ηρώων, αλλά και των καταστάσεων. Θα θέλατε να μας πείτε δύο λόγια για το ποια ερεθίσματα σας οδήγησαν στην γέννησή του;

Ήθελα να γράψω μια ανθρώπινη ιστορία πίσω από την επίσημη Ιστορία. Ήξερα κάποια πραγματικά περιστατικά από εκείνη τη σκοτεινή περίοδο και με είχε απασχολήσει ο τρόπος που οι άνθρωποι λειτουργούμε μέσα σε τέτοια κοινωνικοπολιτικά πλαίσια, όπως εκείνο της επτάχρονης Χούντας. Επιπλέον, ήθελα να ενσωματώσω και τις δικές μου παιδικές αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο, ήταν δική μου ανάγκη αυτή, να γυρίσω στον χωροχρόνο της παιδικής μου ηλικίας. 

Με ποιο από τους χαρακτήρες ταυτίζεστε περισσότερο; Υπάρχει κάποιος τον οποίο να ξεχωρίζετε;

Η Δάφνη, η μικρή ηρωίδα του βιβλίου, έχει πάνω κάτω τη δική μου ηλικία και το δικό μου χαρακτήρα. Μέσα από τα παιδικά της μάτια περνούν τα γεγονότα αφιλτράριστα, όπως τα είχα βιώσει κι εγώ τότε. Δεν λέω πως η ζωή της είναι και δική μου, πως το βιβλίο είναι αυτοβιογραφικό, απλώς η ψυχοσύνθεσή της είναι πολύ κοντά στη δική μου και έτσι, μπορώ να πω, πως η ματιά της είναι η δική μου ματιά στα γεγονότα εκείνης της εποχής.

Στις τελευταίες σελίδες αναφέρεστε στην «μικροαστική αντίληψη» της περιόδου κατά την οποία εξελίσσεται η ιστορία του βιβλίου. Η πολιτική κατάσταση έχει αλλάξει. Ο μικροαστισμός, όμως;

Σίγουρα έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα από τότε. Ο μικροαστισμός όμως, ως νοοτροπία και στάση ζωής, υπάρχει ακόμα σε κάποιο βαθμό. Όσο κυβερνά η οικονομική ολιγαρχία, οι άνθρωποι της μεσαίας τάξης νιώθουν εγκλωβισμένοι και καθώς αισθάνονται πως στερούνται εφοδίων και δύναμης για να αντιδράσουν, καθηλώνονται στην κοινωνική συμβατικότητα. Δεν αντιστέκονται, προσαρμόζονται  χωρίς κριτική σκέψη στις αντιλήψεις και τις συνήθειες της κοινωνίας, γίνονται καχύποπτοι απέναντι στο καινούριο και στο διαφορετικό. Είναι γνωρίσματα αυτά δυστυχώς της σύγχρονης κοινωνίας, που προσπαθεί «να τα βολέψει» και δεν αντιδρά σε ό,τι του επιβάλλεται.

Πολιτικός μηχανικός με ειδίκευση στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό… Η συγγραφή πώς προέκυψε; Πώς συλλάβατε την ιδέα του πρώτου σας βιβλίου;

Γράφω από παιδί, η γραφή ήταν ο τρόπος που ανέκαθεν είχα να εκφράσω τα συναισθήματά μου. Αυτή η ανάγκη δεν σταμάτησε με την πάροδο του χρόνου, αντίθετα έγινε σχεδόν πιεστική. Δουλεύοντας συνεχώς με αριθμούς, είχα ανάγκη να ισορροπήσω τα αντιφατικά κομμάτια μέσα μου, να χαλαρώσω λίγο το μυαλό μου που υπερλειτουργεί στο επαγγελματικό επίπεδο και να ακούσω λίγο την ψυχή μου. Για μένα, η συγγραφή είναι ο τρόπος που έχω για να έρθω σε επαφή με το βαθύτερο εαυτό μου, να κατανοήσω τις ανάγκες μου και να αυτοαναλυθώ. 

Το πρώτο βιβλίο γράφτηκε πάνω σε μια ιστορία από το οικογενειακό μου περιβάλλον που συνέβη παλιά και που η αφήγησή της με είχε εντυπωσιάσει. Σκέφτηκα να ξαναγράψω την ιστορία με άλλα δεδομένα και να την παραθέσω με εκείνη την παλαιά, ώστε να φανούν οι διαφορές με το σήμερα, μέσα από μια επινοημένη πλοκή. Έτσι προέκυψε το πρώτο μου βιβλίο, που αγαπήθηκε από τον κόσμο και μου άνοιξε το δρόμο για το μαγικό κόσμο της συγγραφής. 

Αγαπημένοι συγγραφείς; Αγαπημένο βιβλίο;

Πολλά είναι τα βιβλία που αγαπώ και πολλοί οι συγγραφείς που με επηρέασαν, άλλος στο ύφος και άλλος στην πλοκή και στη θεματολογία. Θεωρώ κορυφαίο τον Ν. Καζαντζάκη, αλλά και τον Καμύ και τον Κάφκα. Από τους σύγχρονους μ’ αρέσουν πολύ ο Ίαν Μακ Γιούαν και ο Τζον Μπάνβιλ, γιατί είναι δεξιοτέχνες στην ανάπτυξη χαρακτήρων. Αγαπημένο βιβλίο είναι «Ο ξένος» του Καμύ για τα κρυμμένα νοήματα, τη λεπτοδουλεμένη γραφή και τις εικόνες του. Συμπυκνωμένη λογοτεχνία που με μαγεύει.

Το τρέχον διάστημα διαβάζετε κάποιο βιβλίο;

Διαβάζω το “Sapiens - Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου” του Yuval Noah Harari, που δεν είναι λογοτεχνικό, αλλά που δίνει την ανθρώπινη ιστορία με γλαφυρό και χιουμοριστικό τρόπο. Διαβάζοντάς το καταλαβαίνω πολλά πράγματα και για τις ανθρώπινες συμπεριφορές.

Έχετε κάποια αγαπημένη φράση, την οποία θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;

Μια φράση που προσπαθώ να την επαναλαμβάνω συχνά μέσα μου, γιατί την ξεχνώ και υποκύπτω σε απαιτήσεις και συμπεριφορές που πολλές φορές με κουράζουν ή με πληγώνουν: « Κανείς δεν αναβαίνει στην πλάτη σου αν δεν σκύψεις». Έτσι, για να μην ξεχνάμε και τη δική μας ευθύνη για ότι μας ταλαιπωρεί.

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Η Δάφνη ζει στη δύσκολη και σκοτεινή περίοδο της χούντας, σε μια λαϊκή γειτονιά της Αθήνας. Είναι η μοναχοκόρη ενός συντηρητικού δασκάλου και μιας συμβιβασμένης νοικοκυράς και μεγαλώνει μέσα σ’ ένα προστατευμένο περιβάλλον, απαλλαγμένο από τις επιδράσεις του καθεστώτος και της σκληρής πραγματικότητας…

…Μέχρι που στο υπόγειο διαμέρισμα από κάτω τους έρχεται μια άλλη, πολύ διαφορετική οικογένεια από τη δική της, με μια άλλη μοναχοκόρη, την Άννα. Και τότε όλα αλλάζουν. Το προστατευτικό κουκούλι, στο οποίο ήταν κλεισμένη η Δάφνη σκίζεται και τότε όλα όσα θεωρούσε η ίδια ως δεδομένα και σταθερά, μεταβάλλονται: οι οικογενειακές σχέσεις, οι ιδέες, τα συναισθήματα, τα πρότυπα, το παρόν αλλά και το μέλλον.

Οικογενειακά μυστικά έρχονται στο φως, πολιτικά απόρρητα αποκαλύπτονται και ένας υπόγειος κόσμος υφαίνεται παράλληλα με τον ορατό.

Μέσα σε μια ατμόσφαιρα καχυποψίας και φόβου, οι πρωταγωνιστές της ιστορίας αγωνίζονται, ερωτεύονται, ονειρεύονται, ελπίζουν, ενηλικιώνονται και ωριμάζουν.

Την ίδια στιγμή, στο απέναντι σπίτι, η γειτόνισσα η Ζωή παρακολουθεί σιωπηλή τα πρόσωπα και επεμβαίνει ως καταλύτης στην εξέλιξη της ιστορίας. Έτσι κι αλλιώς η «ζωή» έχει την τελευταία λέξη…