Πτωχοί τω πνεύματι - του Αλέξανδρου Παύλου

Όσο μεγαλώνει ο Άνθρωπος σίγουρα αρχίζει να αντιλαμβάνεται τα  πράγματα  πολύ διαφορετικά από ότιστην παιδική ή εφηβική του ηλικία. Μαθαίνει να κρίνει, να αξιολογεί ,να ερμηνεύει τις καταστάσεις  με το μυαλό και όχι με το συναίσθημα. Αυτό δεν είναι πάντα θετικό γιατί χάνεις λίγο έως πολύ  την παιδικότητα ή την αθωότητα σου. Δεν νομίζω όμως πως υπάρχει άλλη οδός αν αναλογιστεί κάνεις πως συνήθως οι εμπειρίες στη ζωή είναι κυρίως αρνητικές.

Παρ’ όλη αυτή τη φυσική(στα δικά μου μάτια) εξέλιξη του ανθρώπου στο κομμάτι της νόησης και  της κατανόησης, υπάρχουν άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας , όπου  το μυαλό τους παραμένει στάσιμο, η κρίση τους παραμένει ανήλικη, ακόμα και εμβρυακή πολλές φορές χωρίς να τους ενδιαφέρει η πνευματική τους αναβάθμιση. Όταν μιλάω για πνεύμα, νόηση και αντίληψη για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, φυσικά δεν εννοώ τους τίτλους σπουδών. Υπάρχουν άνθρωποι με δύο και τρία πτυχία, οπού η κρίση τους επηρεάζεται αρνητικά από χίλιους δύο εξωτερικούς παράγοντες χωρίς να μπορούν να το χαλιναγωγήσουν.  

Επειδή ο εγκέφαλος εκπαιδεύεται μέρα με τη μέρα χρόνο με το χρόνο, είναι χρέος του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά, να τον βάλει σε μια διαδικασία εξέλιξης και όχι καθίζησης. Σίγουρα οι σειρήνες είναι πολλές και οι πειρασμοί για εύπεπτες (τις περισσότερες φορές άχρηστες) πληροφορίες σου χτυπάν την πόρτα καθημερινά, αλλά εκεί είναι όλο το ζουμί, στο να μπορέσεις να ξεχωρίσεις το ανόητο από το σοβαρό. Σίγουρα δεν μπορούμε να καταπιανόμαστε με θέματα βαριάς διανόησης και κουλτούρας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας άλλα δεν γίνεται να μην μπορούμε-ξέρουμε να ξεχωρίσουμε το βαθύ από το ελαφρύ.

Παρακολουθώντας αρκετό ευρωπαϊκό κινηματογράφο κατάλαβα ότι το πρόβλημα παιδείας-κουλτούρας-γνώσης,δεν είναι μόνο ελληνικό. Παρατηρείται  παντού. Ακόμα και σε χώρες(Γερμανία, Σουηδία κλπ)όπου λαός είναι γαλουχημένος διαφορετικά και θα περίμενες  να δεις μια άλλη κουλτούρα, μια άλλη νοοτροπία,παρ’ όλα αυτά ακόμα κι εκεί  λείπει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι πολιτισμού.

 Στην Ελλάδα βέβαια  το φαινόμενο της ελαφρότητας σπάει όλα τα ρεκόρ. Το ζήτημα είναι, που πρέπει  να επιρριφθεί η ευθύνη για αυτή τη κατάντια; Σ΄ αυτούς που προσφέρουν το προϊόν ή στους δέκτες που τους καλύπτει ένα προϊόν που δεν τους σκάβει λίγο τον εγκέφαλο. Αν έκρινα ότι φταίει το  πρώτο, θα ήταν σαν να ακυρώνω όλες τις σκέψεις μου που προηγούνται σ’ αυτό το κείμενο, οπότε δεν θα το κάνω.

Θεωρώ πως αποκλειστικός υπεύθυνος είναι ο δέκτης. Εκείνος επιλέγει τις πληροφορίες που θα λάβει και θα τις αξιολογήσει ως χρήσιμες ή άχρηστες. Επιλογές τη σήμερον ημέρα υπάρχουν πάρα πολλές. Απλά κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο στην κοινωνία τα πιο ‘’εύκολα’’ κι όχι τα πιο  ‘’ιδιαίτερα’’. Δεν  υπάρχει λόγος να αναφερθώ σε παραδείγματα γιατί θα χάσει την ουσία του το κείμενο, θα φανεί πως στοχοποιεί καταστάσεις και πρόσωπα ενώ το θέμα μου είναι το κοινό.

Το πρόβλημα μπορεί να γίνει ακόμα πιο βαθύ αν παραδεχτούμε ότι αυτή η ελαφρότητα του πνευματικού επιπέδου την έχουμε αποκτήσει από συνειδητή επιλογή  και όχι από άγνοια στο ότι υπάρχει κάτι καλύτερο. Στους ανθρώπους που συμβαίνει αυτό σίγουρα η ελαφρότητα θα τους χαρακτηρίζει σε όλα τα κομμάτια της ζωής τους και όχι μόνο στο πνευματικό. Η αλήθεια είναι όμως πως αυτό είναι το πραγματικό αίτιο της πνευματικής φθοράς, ότι μας αρέσει το εύκολο. Η σκέψη για μια μερίδα του κοινού δείχνει να είναι κοπιαστικό σπορ κι έτσι οι επιλογές για πνευματική τροφή είναι ανεπαρκείς. Η δικαιολογία συνήθως γι αυτό, είναι οι έντονοι ρυθμοί της εργασίας που δεν αφήνουν χώρο στον εγκέφαλο για άλλη τροφή. Έξυπνη πρόφαση αλλά όχι αληθής. Υπάρχουν συμπολίτες μας που εργάζονται αδιάκοπα αλλά δεν κάνουν δίαιτα στην πνευματική τροφή. Ταΐζονται σωστά.

Η κουλτούρα και το πνεύμα ενός λαού κάνουν τη διαφορά, όλος ο ελληνισμός θαυμάζει τον αρχαίο πολιτισμό, αλλά πρακτικά οι περισσότεροι ούτε έχουν διαβάσει ούτε ξέρουν τι εστί ελληνική φιλοσοφία. Γι αυτό άλλωστε το μόνο που έχουμε να επιδείξουμε σαν λαός τα τελευταία δυόμιση χιλιάδες χρόνια είναι ο αρχαίος πολιτισμός, γιατί νέος δεν υπάρχει ούτε θα υπάρξει.